donderdag 29 december 2011

Living like Larry XV - Open brief aan H&M

Beste H&M,

Onlangs kocht ik in één van uw filialen een jurkje. Ik heb het al veel aangehad en er veel complimentjes over gekregen, dus ik ben er erg tevreden mee.*
Toch bleef ik met een vraag zitten. Waarom is alleen mijn jurkje (en natuurlijk de bijbehorende conscious collectie) een 'verantwoord', duurzaam product? Waarom hangt de rest van jullie winkel nog vol met spullen waar ik een onbestemd gevoel bij krijg: made in Bangladesh, China, Taiwan etc.: met gif en kinderhanden misschien?

Om deze vraag te beantwoorden bekeek ik jullie website. Ik las rapporten en nieuwsberichten om mezelf op de hoogte te stellen.

Op de website zie ik al diverse initiatieven waar ik zelf achtersta: H&M werkt samen met Greenpeace bijvoorbeeld en op Textile Exchange lees ik dat jullie in 2010 de grootste afnemer van biologisch katoen waren... Super! Mijn complimenten!

Maar, waarom is nu nog maar een deel van jullie collectie biologisch katoen, en waarom gaat de omschakeling zo traag? Waarom hebben jullie ervoor gekozen om pas in 2020 (!) al het katoen organisch te hebben?! Dat is toch veel te laat!

Daarnaast riepen jullie rapporten ontzettend veel vragen bij mij op. Ik hoop dat er ruimte is deze te beantwoorden.
- Ik lees dat jullie de CO2 uitstoot elk jaar met 5% willen verminderen. Beginnend in 2010 en eindigend in 2012. Is dat niet een wat korte periode? Houdt het in 2012 dan op met zoeken naar zuinigere manieren? Bovendien koppelen jullie de CO2 vermindering aan de groei van het bedrijf: 5% minder bij 12% groei in CO2-uitstoot per jaar. Netto willen jullie dus meer CO2 gaan uitstoten per jaar? Dat is geen duurzaam voornemen, en vind ik voor ons (klanten die normaalgesproken geen tijd hebben al jullie rapporten te lezen) tamelijk misleidend.
- In 2020 willen jullie 20% van de energie van 'renewable sources' laten komen. Hier is weer gekozen voor een extreem lange periode, zoals bij het katoen. Waarom? Omschakelen naar groene(re) stroom lijkt mij vrij makkelijk, zeker als het 'slechts' 20% van jullie energie betreft...

De grote vraag die dus steeds terugkomt is deze: waarom gaan jullie voornemens stap voor stap, zo tergend traag en niet in één keer radicaal? Zou het niet fantastisch zijn om als eerste reusachtige kledingketen voor modeliefhebbers in één keer 'groen te gaan'? Het zou een monopoliepositie betekenen, en reken maar op flink wat media-aandacht. Want een groene collectie tussen de overige, laat ik zeggen, grijze collecties, die hebben ze bij andere bedrijven, zoals de Hema en de C&A ook. Sterker nog: bij H&M is 5% van alle textiel van biologisch katoen, bij C&A 13%. Het is dus sowieso mogelijk om dit per direct met 100% te verbeteren...! Zeker zo bezien vind ik 2020 echt veel te ver weg.

Ik weet dat de productie van biologisch, organisch katoen wereldwijd nog niet toereikend is. Maar met macht en geld is in het verleden heel wat voor elkaar gekregen, en ik weet dat uw bedrijf beide bezit. Ziet u het niet als een fantastische investering, C&A en andere bedrijven voorbij te streven en zelf de koploper te worden?
Ik zou het fantastisch vinden om in uw winkels te lopen, nu met écht een goed gevoel, niet meer te hoeven zoeken naar labels en informatie maar er gewoon op kunnen vertrouwen dat alles met een schoon geweten gekocht kan worden - en niet alleen de conscious collectie.
In afwachting van uw antwoorden en met vriendelijke groet,

[Vul je naam in]
(dat staat er, zodat als je het hier roerend mee eens bent, je zelf deze tekst mag kopiëren en plakken naar klantenservice.nl@hm.com en geefjemening@hm.com)

Maar voordat je dat doet wil je misschien achtergrondinformatie!

Disclaimer: tuurlijk, ik ben heus veel goede voornemens tegengekomen in de pdf'jes van H&M. Maar goede voornemens maken kunnen we allemaal, ze uitvoeren is een ander verhaal. Dat H&M 100% organisch katoen wil gebruiken in 2020 (dus: voor ALLES wat ze verkopen) heb ik wel een miljoen keer voorbij zien komen in het rapport. Maar 2020 is ver weg - en tegelijkertijd dichtbij, als H&M nu pas op 5% zit. I don't like that at all.

Bovendien vind ik dat het bedrijf de verantwoordelijkheid ook een beetje afschuift op haar klanten. Zo staan er in labels adviezen om zuinig om te gaan met kleding. Dat is hypocriet omdat:
1. H&M kleding zo goedkoop aanbiedt dat zuinigheid nauwelijks meer nodig is
2. H&M, als ze 'marktleider verantwoorde producten' wil worden (en dat wil het bedrijf!), ZELF iets moet doen en niet de klant adviezen moet geven die iedereen die een beetje milieuvriendelijk probeert te leven allang kent! "Niet wassen op 60 maar op 40 graden", kom op zeg...

* Deze zin komt uit Groen is het nieuwe zwart van Tamsin Blanchard. Ik vond het zo'n schattige opening voor een brief, dat ik hem er in heb gezet. Letterlijk gezien heb ik geen complimentjes gehad, maar ik ben wel versierd in het jurkje, dat telt toch ook?

** Nicole bedankt voor het proeflezen van de brief!

*** Ik probeer nooit twee Living like Larry's achter elkaar te doen, maar bij deze kwam het zo uit... Ik zal jullie nu weer een aantal dagen met rust laten wat duurzaamheid betreft :)

13 opmerkingen:

  1. 'Biologisch', 'organisch', dat zijn eigenlijk beide termen die kant nog wal raken. Alle katoen is vanuit wetenschappelijk oogpunt biologisch én organisch. (Al zou ik mijn voorkeur geven aan biologisch, omdat dat vaak wordt gebruikt voor gewassen die zonder bestrijdingsmiddelen verbouwd worden.)

    Waarom niet gewoon 'duurzaam'? :)

    Ik vind overigens dat je goede zaken doet. Zou je je niet als vrijwilliger ergens kunnen melden, zodat je samen kunt werken met anderen die hetzelfde willen bereiken als jij? Samen kun je immers meer dan alleen :)

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Hele goede brief! Ik ga het gelijk naar H&M opsturen, ben benieuwd naar hun reactie.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Goed dat je je hiermee bezig houdt. Betere producten, bijvoorbeeld niet door kindertjes gemaakt, zijn nu eenmaal veel duurder om te produceren. Hoe goedkoper een winkel zijn producten aan kan bieden, hoe meer mensen het kopen. Westerlingen houden namelijk van "zo goedkoop mogelijk". Helaas.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik ga 'em meteen versturen! Als je ooit nog een proeflezer nodig hebt, bied ik me weer aan ;)

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Yeh, hoe awesome zou dat zijn, als de hele H&M duurzaam was! :o Mooie brief. Misschien een idee om 'm in het Engels te vertalen...zodat meer mensen 'm kunnen lezen (ook op de kantoren van H&M)?

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Goede brief. Ik vond het ook al zo raar om winkels te zien waarin gedeelten 'verantwoord' zijn - dat zegt meteen wel iets over de rest van de collectie...
    Ik ben overigens erg blij met je LLL's! :) ga zo door!

    BeantwoordenVerwijderen
  7. (Mijn reactie is *nogal* lang, daarom staan er kopjes onder.)

    Hoepla hoep, mooi gedachtegoed. Het probleem is dat hun duurzaamheidsdoelstellingen nooit te verenigen zullen zijn met de ‘duurzaam’. Duurzaam is een kutwoord dat te pas en te onpas gebruikt wordt en waarvan nooit duidelijk is wat het nou precies is, maar voor een aantal mensen impliceert het dat het goed en eerlijk is. Ik zal daar verder niet te veel op ingaan, maar duurzaam kan ook niet-zo-heel-duurzaam-maar-we-doen-alsof-duurzaam betekenen, om het proberen simpel uit te drukken.
    (OVER HET WOORD DUURZAAM)

    Voor een bedrijf is het overigens niet het geval dat ze met effe drie keer klikken al hun energie bij GreenChoice hebben, om het zo maar uit te drukken. Vaak hebben ze langlopende contracten met energie-aanbieders, die het zo goedkoop kunnen aanbieden omdat het niet al te groen is. Niets mag ten koste gaan van enige winstgroei. Dus wíllen ze meer, dan moeten de producten duurder worden en lopen klanten wel naar de C&A ofzo.
    (OVER GROENE STROOM)

    Geen enkele marktleider kan zich een extreme maatregel veroorloven zonder zichzelf uit de markt te prijzen. Iets met economische theorie, vraag en aanbod. Het is leuk dat er kleinere bedrijfjes zijn die zich daar op richten, maar voordat de multinationals zich eraan wagen moet het redelijk fucking bewezen interesse hebben en daar laakt het nog aan, nu ons consumeren nog geen grote gevolgen heeft gehad en we ons niet bewust zijn van die gevolgen. (We als in: de mensenmassa, niet jij of een aantal van je bezoekers.)
    (OVER RADICALE VERANDERINGEN)

    Een andere punt: de H&M bestaat doordat het goedkope kutkwaliteit is en je zodoende iedere paar maanden/jaar nieuwe troep nodig hebt. Dit ontstaat ook juist doordat het goedkoop is, het is gemakkelijk vervangbaar. Koop je duurdere kleding, gaan de meeste mensen er sowieso zuiniger mee om. Ik heb zelf een aantal duurdere overhemden en een aantal goedkope en ik merk allereerst het verschil in kwaliteit na een paar keer wassen, omdat ik ze heel regelmatig draag. (Terwijl het toch zeer zeker dezelfde stof lijkt te zijn.) Think again. (Kun je inderdaad zeggen dat je alleen voor het merkje betaalt, maar je betaalt goddank ook voor een hogere kwaliteit kleding.)
    (OVER ZUINIGHEID & H&M)

    En natuurlijk schuiven ze de verantwoordelijkheid af op de klanten. Als iedereen er zoals jij overdacht bestond de hele H&M waarschijnlijk niet meer: zij bestaan doordat wij consumeren, en daar blij van worden. Zolang dat het geval is, kan je wel semi-duurzaam gaan lopen zijn, maar daar is de aarde alsnog niet bij gebaat. (Zolang we steeds meer willen en er ook steeds meer mensen komen...)
    (OVER VERANTWOORDELIJKHEID BIJ KLANTEN)

    Begrijp me overigens niet verkeerd: ik vind het ontzettend goed wat je doet. Maar de doelen van je brief zijn buitenproportioneel hoog. Ze vereisen namelijk allereerst een omslag bij de consument, die er nog niet voldoende is. Is die er, gebeurt dat wat in je brief staat bijna als vanzelf. Vanuit een bedrijf is zoiets lastig te bewerkstelligen, omdat je je dan niet als ‘mainstream’-bedrijf op de markt zet anno nu. (Mocht je het trouwens leuk vinden om eens verder over te praten en het te koppelen aan praktische dingen, je weet me te vinden, en anders ik jou.)
    Ik vind het zelf ook lastig, omdat ik niet weet vanuit welke partij (consument, bedrijf of overheid) het startschot gegeven kan worden.

    Dit is een veel te lange reactie, maar hopelijk heb je er wel iets aan.

    BeantwoordenVerwijderen
  8. @ Jaap, ik moest heel hard lachen toen de eerste titel na je een enorm lange reactie zag.

    Ik ga even in op 'groene stroom' en 'radicale veranderingen'
    Eerst was de brief nog langer. Ik lichtte toe hoe goed ik begreep dat de wereldproductie van minder-vervuilend-katoen nog lang niet toereikend en was ook zeer begripvol over het feit dat energie schoon krijgen nou eenmaal niet makkelijk is. Toen dacht ik, fuck it, als je iets wilt bereiken, dan kan dat gewoon, en dat geldt ook in het bedrijfsleven. H&M is een MILJARDENbedrijf Jaap, met meer omzet dan wij ons kunnen voorstellen.
    H&M is toch ook het bedrijf van de stunts met megamerken, zoals viktor & rolf en Sonia Rykiel? Hun waanzinnig dure kwaliteitskleding werd voor spotprijzen aangeboden. Denk maar niet dat H&M daar verlies bij draaide! Dus het kan. Ik weet dat het kan. Misschien stap voor stap, tuurlijk, maar die stappen kunnen wel groter en sneller dan nu.

    Ik moet je overigens bijna in alles gelijk geven hoor. Maar de consument kan het ook weer niet helemaal alleen. En ik vind hartstikke leuk dat kleine bedrijfjes zich richten op topkleren (niet vervuilend, eerlijk betaalde arbeid enzovoorts), maar het gaat veel te langzaam. Ik zie het trouwens ook een beetje als een onderhandeling: ik stel buitenproportioneel hoge doelen, zodat H&M ziet dat wat zij zichzelf als doel stellen een lachertje is.

    Weet je wat ik wel eens als voorbeeld neem? Als voorbeeld dat dingen radicaal kunnen veranderen? Chocola. Vijf, zes geleden was het allemaal slavenchocola (of je kon in ieder geval het tegendeel niet bewijzen). Er was wel fair trade bij de wereldwinkel en dan had je nog Tony's Chocolonely. Ik werd helemaal naar van de schappen in de supermarkt vol chocoladerepen die dus níet eerlijk waren. En op een dag, Utrecht Centraal, levensgrote affiches:

    "Als we Eerlijk zijn, is-ie nog lekkerder"
    Verkade ging fairtrade. Ik deed bijna een dansje. En Verkade is echt geen klein bedrijf, en de klant was anders ook wel blijven kopen...

    Ik heb zeker wat aan je reactie en ben ook echt blij dat iedereeen de moeite neemt om te reageren! Maar ik wilde graag laten weten dat het dingen zijn waar ook ik over na heb gedacht.

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Eén probleem aan je brief: ik draag geen jurken :(

    BeantwoordenVerwijderen
  10. @Esra: :D

    @mille pagina: Ja, ik weet het. Ik neem zelf ook een iets te radicaal standpunt in ;-) En het is inderdaad zo dat het goede voorbeeld door iemand gegeven moet worden. En door juist te geloven in het goede van de mens, dat als er iemand staat met emotie en met gevoel, die de daadkracht heeft om in te grijpen, juist dan kunnen er fantastische dingen gebeuren. Let's hope for the best!

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Eens met Jaap! Heel goed wat je doet, maar allemaal zo hoog gegrepen. Idealisme te ver weg van realiteit (of ik ben een zuurpruim)
    Overigens wel heel logisch vanuit je passie en idealisme dat je zo'n brief schrijft. Sowieso mijn complimenten voor je passie die van je Living Like Larry stukjes afspat. :)

    BeantwoordenVerwijderen