vrijdag 20 juli 2012

Gomorra explained - 1

Begin dit jaar las ik het boek Gomorra, en het was als een klap in mijn gezicht: zo indrukwekkend. Nu heb ik bijna 2 maanden in een buitenwijk van Napels gewoond, de broedplaats van de camorra. Ik heb met eigen ogen gezien hoe groot de invloed van deze organisatie is, maar: denk alsjeblieft niet dat het een lokaal, ver-van-je-bed probleem is! Daarom wil ik korte, begrijpelijke stukjes gaan schrijven, gebaseerd op hoofdstukken uit het boek van Roberto Saviano, voor wie ik veel respect heb. Want eerlijk is eerlijk: het boek is erg lastig.

1. De basis
De mafia (georganiseerde criminaliteit) wordt onderverdeeld in camorra (regio Campania, waarin Napels ligt), 'ndrangheta (regio Calabria) en cosa nostra (Sicilië). Het boek gaat hoofdzakelijk over camorra.

Camorra gaat niet alleen om families, het is als een reusachtige multinational die in elke sector is doorgedrongen. Drugs, mode, de bouw, huizen, groente en fruit, afvalverwerking: alles, alles is in de handen van camorrabazen. Politieagenten worden omgekocht om te zwijgen of toe te staan, en wie niet mee wil werken... iedereen is doodsbang en werkt mee, zwijgt.

De meeste mensen die actief meewerken aan de activiteiten van de camorra, stellen voor de hoogste bazen niks voor. Het zijn jongetjes uit arme wijken, van een jaar of 16 bijvoorbeeld, die op scootertjes de drugs door de stad vervoeren of op de uitkijk staan. Het kan de leden aan de top niets schelen als hen iets overkomt. Maar zolang hen niets overkomt, verdienen deze jongens goed. Ze krijgen uitbetaald in natura: een nieuwe scooter, bijvoorbeeld. Bijzonder aanlokkelijk als je leven al vast lijkt te liggen in armoede.

Je weet niet wat er gebeurt met het geld dat jij uitgeeft bij de bakker of groenteman. Het is goed mogelijk dat hij afgeperst wordt, zogenaamd om 'bescherming' te ontvangen; en zo ontstaat hier armoede en houdt de cirkel zichzelf in stand. Er is geen armoede omdat er tekort is aan producten, want met de zon is de regio Campania heel geschikt om heerlijk zoet fruit voort te brengen en ik geloof ook niet dat hier minder talent is dan ergens anders. Nee, er is armoede door afpersing, en afpersing door de wanhoop die armoede geeft.

Achtergrondinfo

Voor wie graag meteen het hele boek samengevat zou willen hebben: Louise Fresco deed dat met één recensie heel knap (al blijft het beter zelf het boek te lezen).

Lees je liever verhalen? Buig je alsjeblieft over het boek Het tegenovergestelde van dood - een prachtige novelle van slechts 90 pagina's. Ik heb het deze zomer opnieuw gelezen, ademloos.

Gomorra is ook verfilmd, maar ik raad je alleen aan de film te kijken nadat je het boek hebt gelezen. Het is namelijk geen makkelijk te begrijpen Hollywoodfilm, voor mij was het meer een aanvulling op het boek.

Waarom schrijf ik hierover?
Op dit moment lees ik het boek La bellezza e l'inferno (De schoonheid en de hel - ik wist eerlijk gezegd niet dat het vertaald was, het is behoorlijk lastig in het Italiaans). Het is een bundel van allerlei artikelen, die Saviano voor en na het verschijnen van Gomorra schreef. Ook dit boek vind ik indrukwekkend: omdat je een kijkje krijgt in het leven van Saviano. In donkere huizen, kleine kamers, zonder daglicht schrijft hij, denkt hij, soms slaapt hij er maar één nacht voor een geblindeerde auto hem komt ophalen.













Dit boek draag ik op aan mijn lezers, staat er op de voorkant,  
die het mogelijk gemaakt hebben dat mijn teksten gevaarlijk zijn -

 en toen ik dat las, kon ik het niet meer laten liggen in de boekhandel.

Saviano's leven zal nooit meer hetzelfde zijn, en dat vind ik zo ontzettend bewonderingswaardig (en geeft me tegelijkertijd rillingen), dat ik het mijn plicht vind te lezen wat hij schrijft. Zeker als ik beweer van Italië te houden, moet ik me niet tevreden stellen met wat ik in Toscane kan vinden: zonlicht, groene heuvels en lekkere ijsjes, en dan weer naar huis gaan. Dat is niet alleen Italië.

Ik schrijf niet met enige andere intentie dan Saviano: ook ik wil dingen veranderen, maar niets verandert zonder het bewustzijn dat het in de eerste plaats anders moet.

(dit eerste stukje was niet kort, sorry, maar als je het tot hier gelezen hebt ben ik je daarvoor al bijzonder dankbaar :))

9 opmerkingen:

  1. Een paar weken geleden heb ik al de rest van z'n boeken gekocht, maar ben nog bezig in een ander boek. Ik heb De schoonheid en de hel wel in het Nederlands, Italiaans kan ik niets van.

    De film is echt onbegrijpbaar als je het boek niet hebt gelezen. Ik heb geprobeerd zoveel mogelijk aan m'n broer uit te leggen tijdens de film, maar zelfs dan snapte hij er nog niet heel veel van. Best jammer eigenlijk. Ik had ook een hele andere soort film verwacht, meer als een verhaal waarin hij en zijn Vespa steeds terugkomen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Heb je er al één van gelezen? Of is dat andere boek wat je leest niet van Saviano? Ik ben ook benieuwd naar 'het woord tegen de camorra', dat is geloof ik het laatste boek.

      Zelf wil 'Gesù è più forte della camorra' (Jezus is sterker dan de camorra) ook nog graag lezen, een verslag van een dominee die al 16 jaar in een buitenwijk preekt. Het zou een soort dagboek moeten zijn. Als ik meer geld had, had ik het ook gekocht.

      Het is jammer inderdaad dat de film niet begrijpelijk is, maar ik ben het eens met Louise Fresco als ze schrijft 'Het meest tragische wat hem zou kunnen overkomen is dat zijn boek wordt verfilmd als een spannend avontuur', dus liever onbegrijpelijke arthouse, dan Hollywoodfilm.

      Verwijderen
    2. Nee, ik ben in een ander boek bezig, toevallig gaat de hoofdpersoon 'nu' naar Italië, maar verder zijn er geen overeenkomsten.

      Die is er zeker alleen in het Italiaans? Ik heb alleen een stukje van Uitgesproken EO kunnen vinden erover in het Nederlands, met alleen een verwijzing naar het Italiaanse boek. Van wat ik daar zag, zou het wel een nieuwe kijk kunnen geven. Saviano zat er niet echt in, meer als halve buitenstaander, maar hij hoort natuurlijk allerlei verhalen vanuit de biechtstoel (al weet ik niet hoeveel hij daarvan zou opschrijven, het is iig informatie die in zijn hoofd zit).

      Verwijderen
  2. Ik kijk nu al uit naar de rest van de blogs hierover. Ik weet er namelijk helemaal niks van, terwijl ik er wel meer van wil weten. Toch maar even kijken naar dat boek, dus.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik heb er nog niet veel over gelezen, maar ik vind het ook wel interessant klinken. Ik ben benieuwd naar de rest van je stukjes!

      Verwijderen
  3. Natuurlijk heb ik je hele stuk gelezen! Ik vind het fascinerend, en die comorra eng, gruwelijk, maar ik vrees dat ik er hier niet meer aan kan doen dan zweren dat ik me nooit met de criminaliteit in zal laten.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Als je zulke goede stukken schrijft vind ik het helemaal niet erg dat je stukken niet kort zijn ;-) ik wil dit boek al een hele tijd lezen en nu alleen nog maar meer!

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Net 'Het tegenovergestelde van dood' bij de bieb gereserveerd. Lijkt me interessant, maar wel heftig. Ik wist hier niks van!

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Ik vond het heftig (maar zo treffend en mooi opgeschreven). Hopelijk jij ook! En: precies daarom schrijf ik hierover, om bekendheid te geven aan wat er gebeurt.

      Verwijderen