Boeken - Taarten bakken in Kigali

Angel is een begaafd taartenbakster en runt een aardig succesvolle onderneming in Kigali (Rwanda). Ze bakt de prachtigste taarten, waarbij het niet uitmaakt of de gelegenheid nu een  verjaardag, doopfeest of een bijzonder etentje was. Via kennissen laat ze extra benodigdheden invliegen naar Kigali, zoals taartstiften en zo weet ze voor haar grote gezin in het armoedige Rwanda wat extra geld binnen te brengen. De familie Tungaraza komt eigenlijk uit Tanzania en Angel mist haar geboorteland regelmatig.

Angel heeft 6 kinderen, of nee: het zijn haar kleinkinderen. Haar zoon en dochter zijn beide om het leven gekomen en Angel, die zeker voor Westerse begrippen nog niet zo oud is om oma te zijn, zorgt dus opnieuw voor jonge kinderen.

Ik was al eens eerder in Taarten bakken in Kigali begonnen, een paar jaar geleden. Het boek sprak me erg aan, maar ik kwam niet verder dan het eerste hoofdstuk: toen moest het alweer terug naar de bibliotheek. Dat was nog in de tijd dat ik vaak een stapeltje boeken meenam. Omdat het me echt teleurstelt boeken ongelezen terug te zetten, neem ik sinds dit jaar steeds maar 1 boek mee van de bibliotheekplanken. Met succes: ik las dit jaar al een paar pareltjes. Dit boek is daar één van.

Intermezzo: het verhaal van Rwanda

In 1994 vond in Rwanda een verschrikkelijke massamoord plaats. De meeste van mijn vrienden waren toen nog baby's, peuters of kleine kinderen, vandaar waarschijnlijk dat veel mensen er nauwelijks vanaf weten. Mocht dat ook voor jou gelden, dan is er één film die ik je van harte kan aanraden: Hotel Rwanda.

Hotel Rwanda is een film gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Paul Rusesabagina. Paul was tijdens de genocide eigenaar van Hotel des Mille Collines. Zelf heb ik ook pas over de geschiedenis van Rwanda geleerd na het kijken van deze film. Inmiddels heb ik hem drie keer gezien: elke keer ademloos. Ik vind het zelfs een beetje een verplichting dat we als mensen uit het Westen onze ogen niet sluiten voor wat toen is gebeurd: de Verenigde Naties hebben pas veel te laat ingegrepen in dit geval (Iris was het gelukkig met me eens).

Hoe het boek beviel

Taarten bakken in Kigali is een boek dat zijn kracht haalt uit zijn achtergrond: het dagelijks leven in een land met zo'n verdrietig recent verleden als Rwanda. Na een sterke introductie moest ik in het begin erg wennen aan de uitgeschreven dialogen. Het ging me allemaal wat traag, waarbij ik misschien over het hoofd zag dat de roman vertaald is en ook alweer 8 jaar oud is.
Naarmate het boek vorderde, zag ik steeds meer waarde in de eerst zo nietszeggende gesprekjes. Angel, of Mama-Grace ('Mama van Grace') zoals ze genoemd wordt, is een simpele maar doortastende vrouw met een groot rechtvaardigheidsgevoel, die moedert over hele buurt. Met succes. Je wordt al snel deelgenoot van het alledaagse leven in de compound en je krijgt een paar prachtige woorden Swahili en Kinyarwanda cadeau.
Verwacht geen ijzersterk plot, maar een indringend bundel ervaringen van gewone mensen, en je zit goed.

Murakoze cyane, Gaile Parkin, voor dit mooie boek.

★★★★★

Taarten bakken in Kigali - Gaile Parkin

Laat zich niet omdenken

Wat een heldere hemel, fel stralende zon, zomaar in Nederland. Blote voeten in het gras.

Het is warm buiten. Fris en beloftevol warm in de ochtend, drukkend en benauwend in de middag. Ik laat mijn rolluik de hele dag halfdicht. Mijn kamerraam staat altijd op een kiertje. Hier leer ik het beste, al zes jaar lang. Achter mijn kleine bureautje, dat me geen enkele rommel toestaat. Dan zou het schrijfvlak immers meteen volliggen. Dat is nu eigenlijk al het geval: verschillende kleine stapels oefenexamens vechten om mijn aandacht.

Geen enkel A4 krijgt die aandacht ook.

Ik zit verslagen op de grond, op valafstand van mijn bureau. Hoe moet ik dit voor elkaar krijgen? Ik heb nog drie weken, maar mijn buik is vol angst, gemetseld als bakstenen. Eindeloos slik ik, maar ik krijg de blinde paniek niet door mijn keel gespoeld, mijn lijf uit. Weet niet waar ik moet beginnen. Weet niet hoe ik dit kan halen, ik? Ik red het niet.

Het zijn hulpeloze gedachten, totaal niet behulpzaam, ik weet het. Wat door mijn hoofd raast is verre van rationeel. Zelfs als ik diverse onvoldoendes haal, kan ik nog een bovengemiddeld goede cijferlijst op mijn gymnasiumdiploma veroveren. Zo netjes sta ik ervoor. Zo goed kan ik de eindexamens in.

Het helpt niet.

Mijn voeten wrijf ik gefrustreerd, wanhopig haast, over het kleine oosterse tapijt voor mijn bed. Mijn voetzolen tintelen van stress, en irritatie over mijn eigen gedrag. Waarom kan ik mezelf nu niet even bijeenrapen? Aan een oefenexamen beginnen? Hoe langer ik hiermee doorga, hoe gestoorder het is, en hoe minder tijd ik straks overhoud voor het leren zelf. Dat besef ik toch wel?

De laatste gedachte maakt me nog zenuwachtiger dan ik al was.
Alsof het zo hoort begin ik weer te huilen.

"Lieverd toch," zegt mijn moeder, die naar boven is gekomen.
"Zal ik een tosti voor je maken?"
Aan haar hand laat ik me naar beneden voeren.
Het is een lange tocht.


Mei 2008