"Doe nou eens rustig,"
zei je telkens weer,
lachend
dus ik ging naast je liggen
- en het geluk groeide.
zondag 31 augustus 2014
woensdag 27 augustus 2014
Living like Larry - Goed eten
Goed eten. Daar kun je twee, drie kanten mee op. Goed als in lekker, of gezond. Of, ook niet onbelangrijk: verantwoord.
Goed, gezond en verantwoord, eten: het is een onderwerp waar ik al lange tijd over wil schrijven. Met hoe je eet druk je zó'n stempel op de wereld. Een uitkomst dus, in een tijd waarin ik vaak hoor dat mensen zich zo machteloos voelen (ten aanzien van misstanden in de wereld). Via je eetpatroon heb je wel degelijk invloed. Eten doe je bovendien iedere dag; elke maaltijd een kans om iets goeds te doen dus :-) Dit lijstje met simpele methoden helpt je op weg.
Goed Eten volgens mijn methode van 9 V's :-)
1. Vlees
2. Verspilling
3. Verpakking
4. Voedzaam
5. Van ver
6. Vernieuwend
7. Vredelievend
8. Variatie
9. Voorraad
Ik behandel 3 V's per stukje!
1. Vlees(vrij)
Vlees eten heeft ontzettend veel negatieve invloed op het milieu. Om de dieren te houden is namelijk veel ruimte nodig, en om het voer van de dieren te verbouwen ook. Als al het voer dat onze koeien, varkens en kippen eten in Nederland verbouwd zou worden, zou dat 87% van Nederland in beslag nemen. Daarnaast zorgen koeien voor uitstoot van methaangas. Qua broeikasgas staat één koe gelijk aan 4,5 auto of 70.000 km rijden, per jaar.
Na een kort (vaak tamelijk vervelend) leven moeten de dieren vervoerd worden naar het slachthuis en van het slachthuis is er weer vervoer nodig naar de supermarkt. Minder vlees eten levert dan ook net zoveel milieuvoordeel op als minder autorijden.
Minder vlees eten heeft ook een voordeel voor de wereldvoedselverdeling. Voor 1 kg vlees is namelijk tot wel 25 kg voeding nodig voor het dier; voeding die wij anders zelf hadden kunnen eten (ervan uitgaande dat je de landbouwgrond anders zou besteden).
Minder of geen vlees (meer) eten heeft ook voordelen voor je gezondheid en het spaart water, het vermindert de houtkap van de oerbossen op aarde en zorgt voor minder uitstoot van fijnstof. Zie voor een nog uitgebreidere lijst van voordelen WakkerDier. Of, als je je echt goed wil informeren, lees Eating Animals van Jonathan Safran Foer.
Vegetarisch eten hoeft absoluut niet duur te zijn. Je moet alleen weten wat en waar te kopen! :-) Zo zijn noten, linzen, olijven etc. vaak veel goedkoper bij de Turkse winkel of op de markt.* Zelf eet ik vaak gerechten met kikkererwten, maar die vond ik zo duur in de supermarkt. Gelukkig verkopen ze bij de Action blikjes van 400 gram kikkererwten voor €0,50. (Bij Albert Heijn kost hetzelfde blikje €1,09). Tikt toch best aan :-)
Vleesvervangers zoals falafel maak ik liever zelf, dan dat ik ze koop. Ook dat scheelt veel geld. Overigens vind ik de meeste vleesvervangers lekker. Het verhaal dat al die burgers 'naar een stuk karton' smaken is gedateerd en te negatief, vind ik.
Een paar van mijn lievelingsgerechten:
- Indiase dhal: rode linzencurry (ook lekker zonder naanbrood, maar met rijst)
- Curry met kikkererwten en spinazie (de tofu laat ik weg)
- Tomaatauberginetian uit Vegalicious (via Iris).
En straks als het winter wordt, is het tijd om te variëren met andere groenten! Zoals pompoen (een superfood, als je kijkt naar wat er allemaal in zit) en pastinaak. Pompoen is trouwens één van de weinige groente die ijzer bevat dat gemakkelijk wordt opgenomen. Extra pluspuntje voor vega(n)s dus.
P.S. Tips over milieuvriendelijk koken vind je hier of hier.
2. Verspilling
Over voedselverspilling heb ik al veel geschreven (1 & 2). Voor mij voelt het als 'supermakkelijk' om verspilling te voorkomen, en toch lijkt het soms alsof ik de enige op de planeet ben die daar over nadenkt.
Want:
- Iedere Nederlander gooit jaarlijks 50 kg eten weg, ter waarde van €135-€150.
- De verspilling van producenten, horeca en supermarkten is daarin nog niet verrekend
- De verspilling was in 2013 evenveel als in 2010; we gaan dus niets vooruit...^
Dus: wil je Goed Eten?
Koop niet meer dan je nodig hebt en leer te koken met leftovers. Ga geen boodschappen doen als je honger hebt (of zorg dat je beschikt over een ijzeren discipline en een irrationele-gedachten-detector; mission impossible als je het mij vraagt...).
Hier vind je de allerbeste tips nog even samengevat.
3. Verpakking
Met name eten onderweg levert een load aan verpakkingsmateriaal op. Denk maar na: die sandwich van de AH to Go zit in een plastic/kartonnen doosje. Maakt het recyclen nog een stukje moeilijker. De maaltijdsalade zit in een grote plastic bak, met de dressing er apart in een plastic zakje bij.
Dorst onderweg? Je hebt zo weer een nieuw plastic flesje te pakken. Wist je dat er in Nederland 500.000 plastic flesjes worden weggegooid PER DAG? Het is echt iets om bij stil te staan dus. En niet alleen om bij stil te staan: vooral iets om niet meer aan mee te doen: koop geen voedsel onderweg!
Want is dit een fijne manier om naar het strand te gaan? Niet echt...
Een bijkomend voordeel is dat het je veel geld scheelt. Geld dat je dan weer kunt besteden aan echt goed voedsel :-)
Makkelijke manier om je enorme plasticgebruik ietsjes teniet te doen: ga je plastic recyclen! Regelmatig kook ik samen met vriend(inn)en en altijd is er dan het awkward moment dat ik vraag: scheid je je afval? Niet omdat ik als een moraalridder jou de les wil lezen in je eigen keuken, maar omdat ik met het plastic bakje van de champignons en de plastic wikkel van de spinazie in mijn handen sta. En ik die thuis bij het recycleplastic zou doen.
Plastic recyclen lijkt een vervelend klusje, maar nadat ik een tijdje heb geprobeerd minder verpakkingen te kopen moet ik zeggen: het is zo'n makkelijke manier om iets goeds te doen! Natuurlijk, het zou beter zijn als je geen afval meer kocht, maar voor mij is dat nu nog een stapje te ver. En dus recycle ik, in plaats daarvan :)
Stay tuned voor deel 2
* Vrienden hebben dit wel 1000x tegen me moeten zeggen, voordat ik overstag ging en op diverse plekken mijn boodschappen ging doen. Niet alleen omdat ik eigenwijs ben, maar ook omdat de supermarkt zo makkelijk is voor als je fulltime werkt en moe naar huis gaat. Maar echt, het loont de moeite, ik kan het iedereen aanbevelen. Wees niet zo eigenwijs als ik en probeer het eens :-)
Goed, gezond en verantwoord, eten: het is een onderwerp waar ik al lange tijd over wil schrijven. Met hoe je eet druk je zó'n stempel op de wereld. Een uitkomst dus, in een tijd waarin ik vaak hoor dat mensen zich zo machteloos voelen (ten aanzien van misstanden in de wereld). Via je eetpatroon heb je wel degelijk invloed. Eten doe je bovendien iedere dag; elke maaltijd een kans om iets goeds te doen dus :-) Dit lijstje met simpele methoden helpt je op weg.
Goed Eten volgens mijn methode van 9 V's :-)
1. Vlees
2. Verspilling
3. Verpakking
4. Voedzaam
5. Van ver
6. Vernieuwend
7. Vredelievend
8. Variatie
9. Voorraad
Ik behandel 3 V's per stukje!
1. Vlees(vrij)
Vlees eten heeft ontzettend veel negatieve invloed op het milieu. Om de dieren te houden is namelijk veel ruimte nodig, en om het voer van de dieren te verbouwen ook. Als al het voer dat onze koeien, varkens en kippen eten in Nederland verbouwd zou worden, zou dat 87% van Nederland in beslag nemen. Daarnaast zorgen koeien voor uitstoot van methaangas. Qua broeikasgas staat één koe gelijk aan 4,5 auto of 70.000 km rijden, per jaar.
Na een kort (vaak tamelijk vervelend) leven moeten de dieren vervoerd worden naar het slachthuis en van het slachthuis is er weer vervoer nodig naar de supermarkt. Minder vlees eten levert dan ook net zoveel milieuvoordeel op als minder autorijden.
Minder vlees eten heeft ook een voordeel voor de wereldvoedselverdeling. Voor 1 kg vlees is namelijk tot wel 25 kg voeding nodig voor het dier; voeding die wij anders zelf hadden kunnen eten (ervan uitgaande dat je de landbouwgrond anders zou besteden).
Minder of geen vlees (meer) eten heeft ook voordelen voor je gezondheid en het spaart water, het vermindert de houtkap van de oerbossen op aarde en zorgt voor minder uitstoot van fijnstof. Zie voor een nog uitgebreidere lijst van voordelen WakkerDier. Of, als je je echt goed wil informeren, lees Eating Animals van Jonathan Safran Foer.
Vegetarisch eten hoeft absoluut niet duur te zijn. Je moet alleen weten wat en waar te kopen! :-) Zo zijn noten, linzen, olijven etc. vaak veel goedkoper bij de Turkse winkel of op de markt.* Zelf eet ik vaak gerechten met kikkererwten, maar die vond ik zo duur in de supermarkt. Gelukkig verkopen ze bij de Action blikjes van 400 gram kikkererwten voor €0,50. (Bij Albert Heijn kost hetzelfde blikje €1,09). Tikt toch best aan :-)
Vleesvervangers zoals falafel maak ik liever zelf, dan dat ik ze koop. Ook dat scheelt veel geld. Overigens vind ik de meeste vleesvervangers lekker. Het verhaal dat al die burgers 'naar een stuk karton' smaken is gedateerd en te negatief, vind ik.
Een paar van mijn lievelingsgerechten:
- Indiase dhal: rode linzencurry (ook lekker zonder naanbrood, maar met rijst)
- Curry met kikkererwten en spinazie (de tofu laat ik weg)
- Tomaatauberginetian uit Vegalicious (via Iris).
En straks als het winter wordt, is het tijd om te variëren met andere groenten! Zoals pompoen (een superfood, als je kijkt naar wat er allemaal in zit) en pastinaak. Pompoen is trouwens één van de weinige groente die ijzer bevat dat gemakkelijk wordt opgenomen. Extra pluspuntje voor vega(n)s dus.
P.S. Tips over milieuvriendelijk koken vind je hier of hier.
2. Verspilling
Over voedselverspilling heb ik al veel geschreven (1 & 2). Voor mij voelt het als 'supermakkelijk' om verspilling te voorkomen, en toch lijkt het soms alsof ik de enige op de planeet ben die daar over nadenkt.
Want:
- Iedere Nederlander gooit jaarlijks 50 kg eten weg, ter waarde van €135-€150.
- De verspilling van producenten, horeca en supermarkten is daarin nog niet verrekend
- De verspilling was in 2013 evenveel als in 2010; we gaan dus niets vooruit...^
Dus: wil je Goed Eten?
Koop niet meer dan je nodig hebt en leer te koken met leftovers. Ga geen boodschappen doen als je honger hebt (of zorg dat je beschikt over een ijzeren discipline en een irrationele-gedachten-detector; mission impossible als je het mij vraagt...).
Hier vind je de allerbeste tips nog even samengevat.
3. Verpakking
Met name eten onderweg levert een load aan verpakkingsmateriaal op. Denk maar na: die sandwich van de AH to Go zit in een plastic/kartonnen doosje. Maakt het recyclen nog een stukje moeilijker. De maaltijdsalade zit in een grote plastic bak, met de dressing er apart in een plastic zakje bij.
Dorst onderweg? Je hebt zo weer een nieuw plastic flesje te pakken. Wist je dat er in Nederland 500.000 plastic flesjes worden weggegooid PER DAG? Het is echt iets om bij stil te staan dus. En niet alleen om bij stil te staan: vooral iets om niet meer aan mee te doen: koop geen voedsel onderweg!
Een bijkomend voordeel is dat het je veel geld scheelt. Geld dat je dan weer kunt besteden aan echt goed voedsel :-)
Makkelijke manier om je enorme plasticgebruik ietsjes teniet te doen: ga je plastic recyclen! Regelmatig kook ik samen met vriend(inn)en en altijd is er dan het awkward moment dat ik vraag: scheid je je afval? Niet omdat ik als een moraalridder jou de les wil lezen in je eigen keuken, maar omdat ik met het plastic bakje van de champignons en de plastic wikkel van de spinazie in mijn handen sta. En ik die thuis bij het recycleplastic zou doen.
Plastic recyclen lijkt een vervelend klusje, maar nadat ik een tijdje heb geprobeerd minder verpakkingen te kopen moet ik zeggen: het is zo'n makkelijke manier om iets goeds te doen! Natuurlijk, het zou beter zijn als je geen afval meer kocht, maar voor mij is dat nu nog een stapje te ver. En dus recycle ik, in plaats daarvan :)
Stay tuned voor deel 2
* Vrienden hebben dit wel 1000x tegen me moeten zeggen, voordat ik overstag ging en op diverse plekken mijn boodschappen ging doen. Niet alleen omdat ik eigenwijs ben, maar ook omdat de supermarkt zo makkelijk is voor als je fulltime werkt en moe naar huis gaat. Maar echt, het loont de moeite, ik kan het iedereen aanbevelen. Wees niet zo eigenwijs als ik en probeer het eens :-)
vrijdag 22 augustus 2014
Wat ik zag op de Spoedeisende Hulp
Ik raap mijn spijkerbroek van de vloer. Gisterenavond om 01.00 uur uitgetrokken en zo in mijn bed gestort. Zelfs al begon de onderbuurman vanochtend vroeg al met boren: ik heb me verslapen. Er is alleen nog even tijd om mijn avondeten te koken. Dan alweer fietsen naar het ziekenhuis. Avonddienst 3 van 5.
"Neem nog maar een slokje, Katinka" moedig ik het meisje aan. Voor de honderdste keer misschien wel. De vloeistof in het bekertje is zwart als olie. Actieve kool is het. Bedoeld om de pillen die ze slikte te inactiveren.
Katinka praat nauwelijks terug, versuft als ze is. Ze staart voor zich uit als een zombie.
Het is de vierde keer in 2014 dat ze een overdosis pillen nam.
Ik vraag me af waar haar begeleider is, waarom niemand zich over haar lijkt te ontfermen als ze steeds maar weer in ambulances wordt afgevoerd.
Mijn collega heeft er minder moeite mee.
"Hup Katinka, we hebben niet de hele avond de tijd. Die hele beker moet leeg"
"Mag ik wat water?" fluistert-vraagt ze.
Ja, het is stom van haar. Na drie eerdere pogingen zal ze vast zelf ook wel weten dat je van een paar van deze tabletten alleen suf wordt, en niet doodgaat.
"Kom op meid, even doordrinken" De verpleegkundige slaat de ferme toon aan die ze ook tegen mij gebruikt als iets haar niet zint. Ze duwt de beker stevig in de hand van het mollige meisje en brengt hem richting haar lippen. Een zwart straaltje speeksel loopt uit Katinka's mondhoek.
Ja, het is misschien zelfs wel theatraal van haar, want hier staan we weer, met apparatuur klaar om haar maag te spoelen. Bepaald geen pretje, zo´n slang in je keel. Wie wil dat nou?
Ik probeer haar aan te spreken, maar Katinka is moe en zegt niets.
"Zullen we proberen nog een slokje te drinken? Zal ik je helpen?"
Maar ondanks alle rationele gedachten, voel ik vooral het verdriet dat hier door de kamer waart. De wanhoop die je moet voelen, als je liever ´s nachts tot verslikkens toe je maag leeg laat spoelen, dan dat je nog één minuut langer vecht.
Het mengsel van gekte, pijn en wanhoop hangt als een dikke mist in de crash room.
Katinka sluit haar ogen en dommelt weg; ze ziet het niet. Een gorgelend geluid komt uit de slang in haar keel.
Medelijden is geen gevoel dat we graag oproepen bij anderen. Liever willen we anderen blij maken, een luisterend oor bieden, laten lachen, omhelzen, helpen. Liever hebben we dus ook geen medelijden met anderen, we willen niemand zich 'zielig' laten voelen.
Maar soms is medelijden de enige stemming die overblijft.
"Nee toch," zucht de verpleegkundige. "Ze begint te hoesten, straks krijgt ze nog een longontsteking"
Drie kwartier later rijden we Katinka naar de Intensive Care.
Ik krijg het er een beetje koud van.
"Neem nog maar een slokje, Katinka" moedig ik het meisje aan. Voor de honderdste keer misschien wel. De vloeistof in het bekertje is zwart als olie. Actieve kool is het. Bedoeld om de pillen die ze slikte te inactiveren.
Katinka praat nauwelijks terug, versuft als ze is. Ze staart voor zich uit als een zombie.
Het is de vierde keer in 2014 dat ze een overdosis pillen nam.
Ik vraag me af waar haar begeleider is, waarom niemand zich over haar lijkt te ontfermen als ze steeds maar weer in ambulances wordt afgevoerd.
Mijn collega heeft er minder moeite mee.
"Hup Katinka, we hebben niet de hele avond de tijd. Die hele beker moet leeg"
"Mag ik wat water?" fluistert-vraagt ze.
Ja, het is stom van haar. Na drie eerdere pogingen zal ze vast zelf ook wel weten dat je van een paar van deze tabletten alleen suf wordt, en niet doodgaat.
"Kom op meid, even doordrinken" De verpleegkundige slaat de ferme toon aan die ze ook tegen mij gebruikt als iets haar niet zint. Ze duwt de beker stevig in de hand van het mollige meisje en brengt hem richting haar lippen. Een zwart straaltje speeksel loopt uit Katinka's mondhoek.
Ja, het is misschien zelfs wel theatraal van haar, want hier staan we weer, met apparatuur klaar om haar maag te spoelen. Bepaald geen pretje, zo´n slang in je keel. Wie wil dat nou?
Ik probeer haar aan te spreken, maar Katinka is moe en zegt niets.
"Zullen we proberen nog een slokje te drinken? Zal ik je helpen?"
Maar ondanks alle rationele gedachten, voel ik vooral het verdriet dat hier door de kamer waart. De wanhoop die je moet voelen, als je liever ´s nachts tot verslikkens toe je maag leeg laat spoelen, dan dat je nog één minuut langer vecht.
Het mengsel van gekte, pijn en wanhoop hangt als een dikke mist in de crash room.
Katinka sluit haar ogen en dommelt weg; ze ziet het niet. Een gorgelend geluid komt uit de slang in haar keel.
Medelijden is geen gevoel dat we graag oproepen bij anderen. Liever willen we anderen blij maken, een luisterend oor bieden, laten lachen, omhelzen, helpen. Liever hebben we dus ook geen medelijden met anderen, we willen niemand zich 'zielig' laten voelen.
Maar soms is medelijden de enige stemming die overblijft.
"Nee toch," zucht de verpleegkundige. "Ze begint te hoesten, straks krijgt ze nog een longontsteking"
Drie kwartier later rijden we Katinka naar de Intensive Care.
Ik krijg het er een beetje koud van.
Abonneren op:
Posts (Atom)