Lovely

* Zomaar een sms'je, los, en zonder bijbedoelingen, na een maand radiostilte: "Waar ben je? Wij zijn in de stad maar jij bent er niet!"

* Mijn tweede paar ogen weer zien, voor ze op wereldreis gaat

* Mandarijntjes

* Wakker worden met een email uit Brazilië, een land waar ik nog nooit geweest ben, maar wat zo toch mijn kamer binnendringt

* Een vrije dag en dan gaan hardlopen precies voor het hard gaat waaien

* Nederlandse les geven aan buitenlandse studenten. Onvoorbereid - en nog een bedankje krijgen ook.

* Bietensap. Hee, eigenlijk niet echt vies!

* Tijdens het studeren opkijken van je bureau, naar buiten, en een Vlaamse gaai zien op het balkon van de buren.

* Vriendinnen met heel weinig tijd, maar heel veel sms'jes

* Naar Italy: Love it or Leave it in de bioscoop. Op roodpluchen stoelen zitten in kleermakerszit. Zo hard lachen dat je bijna van die stoel valt. Nog meer lachen en Italiaans praten. De mensen achter je horen speculeren, over uit welk land je kom.

* Een kushandje van iemand die je nauwelijks kent

* Het vooruitzicht van vrijdag :)

* Add: Zara wordt gifvrij, yay voor de power of the internet! :)

Living like Larry - Door de bomen het bos niet meer zien

Dankzij Elise ging ik eens nadenken over deze uitdrukking. Haar relaas, vol twijfels over hoe 'goed' te leven voor het milieu zonder je continu schuldig te voelen, herinnerde me aan hoe lastig de weg naar een milieuvriendelijk leven soms lijkt. Ik wil hier graag toelichten hoe ik dat in mijn eigen leven aanpak. Ik besef me goed dat het helemaal niet zo eenvoudig is en dat mijn blog niet alles van mij laat zien, dus ook niet hoe ik het nu aanpak.

Goed, het is lastig. Met het vliegtuig op vakantie bijvoorbeeld: is supersupersuperslecht voor de aarde. Wat je dan uitstoot, kan je nog niet 'goedmaken' door een jaar lang maximaal energie te besparen, in dikke truien te lopen en je huis te isoleren... Deprimerend hè? Voor de meeste mensen wel - en ik hoor daar zelf ook bij.

Grofweg kun je dan twee opties kiezen.
1. Doorzetten
2. Opgeven, en zelfs een soort anti-milieu-houding ontwikkelen.

De tweede houding kom je ook tegen op een ander gebied: gezonde voeding. Bijvoorbeeld bij mensen die het lastig vinden de vele soorten gezond voedsel te combineren. Spinazie is gezond maar je moet niet vooraf een glas melk drinken want dan wordt het ijzer niet opgenomen, je moet juist eerst iets met veel vitamine C eten/drinken, zoals sinaasappelsap en AAAAH! - De gemiddelde mens haakt hier af.
Je hoort mensen soms ook echt bitter worden. Bijvoorbeeld:

Het antwoord op
"Zullen we broccoli eten, dat is heel gezond/bevat zelfs antikankerstofjes"
is
"Ach, tegenwoordig krijg je overal kanker van/we gaan toch allemaal dood/whatever"
Ik vind dat persoonlijk soms zelfs kwetsend laidback, maar dat terzijde. Zeggen dat ik me 'met dat soort mensen' niet in moet laten, vind ik te kort door de bocht, want voor een betere, schonere aarde moet iedereen meewerken.

Die verslagen-fatalistische houding kom je ook tegen als reactie op het groen leven wat ik (en vele anderen!) promoten. Ach, alles is slecht voor de aarde. Ach, uiteindelijk gaan we allemaal toch dood. Ach, daar houdt niemand anders reken mee, waarom zou ik dat moeten doen...Bijzonder frustrerend, soms. Het is een houding die nooit bij mij heeft gepast. Zeker, af en toe laat ik mijn principes even voor wat ze zijn. Niet dat ik me dan te buiten ga aan plastic spullen kopen ;-), maar soms heb ik gewoon nieuwe kleding nodig (of althans, dat denk ik).

Toch ben ik op een manier hét voorbeeld van geloven in het druppel-op-de-gloeiende-plaat-principe. En dan de positieve kant: het is diezelfde druppel, die door jaar naar jaar te vallen, de steen uitholt.
Een gestage drup holt de steen uit, zei Lucretius (een Romeins dichter en filosoof over wie je misschien bij Latijn wel eens geleerd hebt). En ik ben het daar helemaal mee eens.

Groen is de weg die we opgaan. Druppeltje voor druppeltje.

Dat neemt niet weg dat het lastig kan zijn. Heb je netjes al je afval gescheiden, stap je daarna op het vliegtuig naar een ver oord, lees je dat dat al je moeite weer teniet doet.
Als eerste: ja, vliegen is héél erg schadelijk. De uitspraak over dat teniet doen is er niet voor niets. Maar: ik probeer de milieuproblemen als losse problemen te zien. Vliegen is er één, dat ik nog niet getackeld heb. Wel weet ik dat het slecht is, en dus probeer ik zo min mogelijk te gaan. Ondertussen is afval en het scheiden daarvan een heel ander probleem, waar ik wél al weet wat de oplossing is. Zoveel mogelijk verpakkingsvrij kopen (hier ben ik stapje voor stapje mee bezig) en alles recyclen. Nadenken over wat je print. Dat soort dingen.

Zodoende vind ik niet, dat als ik in een vliegtuig stap, ik moet denken: nu verpest ik alle moeite die het hele jaar gedaan heb. Daar zou je inderdaad bijna nog zo'n zure mindset van krijgen, en dan verpest je het behalve voor de aarde, ook nog eens voor jezelf.


Hoewel mijn motivatie misschien schuldgevoel lijkt te zijn, is mijn enige drijfveer de aarde. De aarde die altijd fotogeniek is, me altijd verwelkomt. De aarde die voedsel blijft voortbrengen, wat we haar ook aandoen. Er gaat geen dag voorbij dat ik me niet ergens over verwonder: een raaf, paden vol knalgele herfstblaadjes, de sterrenhemel, de wolkjes die je uitademt in de koude lucht, een rode esdoorn met blaadjes als mensenhanden met lange vingers...
Er is niets dat me zoveel geeft als de aarde, en ik wil zorgen dat ik haar mooier achterlaat dan ik haar vond, en dat ik onderweg mensen inspireer dat ook te doen.

Ohja, tegen iedereen die zich hierin herkent, die ook probeert, struikelend en weer opstaand, en nog iets zoekt waarmee je snel en makkelijk veel invloed hebt, zou ik willen zeggen:
1. Goed bezig! - nu nog een bank die bij je past ;-)
of
2. Goed bezig! - nu nog even aan Zara vragen of ze haar kleding gifvrij wil maken :)

Rozijntjes

Maria. Flashback.

Met een vreemde, lange sleutel maakt Micha de deur open. Ondanks zijn nette schoenen ziet hij eruit als een inbreker in het holst van de nacht. Hoewel, als we van dit moment een scène maken, sta ik er wel weer gek bij: kokerrokje, benen in een panty, hakken... Niet echt inbrekerwaardig.

Binnen is het met één lamp heerlijk licht, over de bank liggen drie witte overhemden. Ik draal wat in het midden van de kamer, onwennig, wat hoort weet ik niet goed.  "Ga zitten!" Micha gebaart uitnodigend naar de bank en zet snel een paar glazen in de gootsteen.  "Wil je wat drinken?"

Ik ben te onrustig om te gaan zitten en volg hem naar het kleine aanrecht. Er ligt wat bloem, kaneel en er ligt een opengescheurde zak rozijntjes. "Ik heb pannenkoeken gebakken vanmiddag" verklaart Micha ongevraagd, bijna verontschuldigend. Zijn grote ogen nemen me op. Tevreden.
Mijn ogen glimmen, ik weet zeker dat mijn pupillen zo groot zijn dat je niet meer kunt zien dat mijn ogen normaal niet zwart zijn. Hij is tevreden, maar ik ben gelukkig. Ik gloei van energie.

"Ga zitten, ik maak wel wat voor je"
In plaats van op de bank ga ik er tegenaan zitten, op mijn knieën, op het kleed. Bij vriendinnetjes blader ik altijd door hun tijdschriften, lees wat in een boek of kijk naar foto's, maar nu durf ik niet zo goed. Micha heeft trouwens ook geen van die drie. Op de kleine tafel staat alleen een laptop en er liggen DVD's.
"De Leeuwenkoning?" zeg ik verbaasd. "Wat wil je daarmee?"
"Nederlands leren"
Ambitieus.

De spanning is verslavend, knettert bijna als elektriciteit. Van het bord naast me doop ik mijn vinger in de stroop. Micha pakt mijn hand, wat voelt als kortsluiting, maar ik trek niet terug.

De pannenkoek blijft liggen tot ze koud is.

Living like Larry - Brief naar Albert Heijn

Sinds september dit jaar vervoer ik mijn supermarktgroente en fruit in Take5-netjes. De cassières bij 'mijn' Albert Heijn zijn er inmiddels aan gewend en als het zo uitkomt gebruik ik ze ook in andere supermarkten.* Ik heb altijd een netje in mijn tas (weegt niets en neemt ook geen ruimte in), heb mijn huisgenootjes er een paar toegestopt en promoot deze plasticbesparende oplossing zo vaak ik kan.

Maar het voelde nog niet als genoeg. Zeker niet als ik naar de enorme hoeveelheid plastic kijk die elke week toch weer in mijn huis terecht komt.

Arjen, die bijna afvalvrij is, zette me nog eens extra aan het denken. Was het geen idee als we eens zouden beginnen met iedereen verplicht deze netjes (of niets) te laten gebruiken? De plastic tasjes bij de kassa's van de AH zijn al weg, laten we ze ook verwijderen van de groenteafdeling!

Ik mailde AH. Niet via het standaard emailadres op de site, dan krijg je namelijk dit terug:

Hartelijk dank. Uw opmerking wordt doorgegeven aan de juiste afdeling. 

Erg stimulerend...is dat niet. Ik zocht een mevrouw uit op de Aholdsite die te maken had met duurzaamheid en mailde haar mijn idee. Namelijk: een spaaractie voor een set van deze netjes (gratis, of evt. met korting), waarna AH direct alle plastic tasjes uit alle winkels kan verwijderen. Bespaart het nog geld ook!

Het kostte twee maanden tijd en één vriendelijke herinnering-per-mail van mij om een antwoord te formuleren. Hier stukjes daaruit:

Uw idee van de spaaractie vind ik ook erg interessant. Helaas is uit ervaring gebleken dat er nogal wat haken en ogen zitten aan het opstarten van een dergelijke actie, en er vanuit diverse oogpunten wordt gekeken als het gaat om het starten van acties (bv. de grootte van de doelgroep). Ik ga je idee neerleggen bij de afdeling die hierover gaat.

Juist. De doelgroep voor de zoveelste handpop is natuurlijk groter, en kinderen zijn nu eenmaal een krachtig wapen, als je ze eenmaal gestrikt hebt. Maar ja, niks doen is altijd makkelijker...
Ben benieuwd of er inmiddels overlegd is over mijn idee.

We beseffen ons dat we met kleine stapjes grote resultaten kunnen bereiken. Niet alleen door het aanbieden van duurzame producten, tassen en verpakkingen, maar ook door het inspireren van klanten om zelf een stapje meer te doen. 

Niet te geloven. Je hebt ZOVEEL macht als bedrijf met de meeste supermarkten in Nederland, en dan durf je te zeggen dat één van je doelstellingen is 'klanten inspireren om zelf een stapje meer te doen'? Ik snap hier echt niets van. De klant heeft geen invloed op de verpakkingen in de meeste gevallen, triest genoeg.

We beseffen ons dat er altijd nog meer te doen is en streven ernaar om in de toekomst stappen te blijven zetten op het gebied van duurzaamheid. Zo hebben we ons ten doel gesteld dat in 2015 al onze Eigen Merk producten duurzamer geproduceerd moeten zijn.

Gelukkig maar. 'Duurzamer geproduceerd', een concretere omschrijving kan bijna niet. Weet je tenminste zeker dat dit doel gehaald wordt.

Alle sarcasme daargelaten: triest natuurlijk, wat hieruit blijkt: er is iemand bij AH die het beleid opstelt rondom duurzaamheid, en dat is alvast fijn, maar echt haast lijkt het allemaal niet te hebben, en echt concreet wordt het ook nergens.

Wat kun jij doen?
1. Waag zelf ook een poging: mail jouw idee (of het mijne, in dit geval is ideeën stelen toegestaan!) naar Albert Heijn. Hoe kan AH het plastic in de wereld minderen? Mail het naar sophie.alkemade [at] ahold.com

2. Kijk naar de foto's van Chris Jordan, lees hoe Arjen zijn afvalproductie bijna tot nul heeft gereduceerd

3. Alles wat ik in Plastic soep 1 & 2 al schreef

4. Lunchskins (of broodtrommels) en Take5-netjes gebruiken (nummers 1 en 4 op het fair trade verlanglijstje!)


* Bizar trouwens, dat de 'bewuste mens' ook bij de Natuur- en Ekowinkels naar hartelust met plastic zakjes werkt om hun biologische tomaten in mee te nemen. Soms lijk ik wel de enige op de wereld die hier over nadenkt...

Boeken #6

Melvin Burgess - Junk

She was dancing. I mean she was doing things and dancing at the same time. She'd go and put on a new cassette, or find a better track on the old one or just look through what was there, then she'd go over and pinch a fag or a joint off someone... and all the time she was moving to the music, dancing, swaying her head, just really going with the music. She was smiling all the time, not at anyone, just to herself and the good time she was having. Her mouth was even wider than mine and her eyes turned into two black, happy little gaps in her face when she smiled. She was beautiful.

Meegetrokken in dit stukje? Terecht. Junk, of Junkies, de Nederlandse titel, is een heel leesbaar boek. Soms poëtisch, soms makkelijk kort. Het vertelt het verhaal van Gemma, die van huis wegloopt nadat Teer/Tar (die eigenlijk David heet) dat ook doet. Ze zijn allebei pas veertien - en eigenlijk heeft alleen Tar een goede reden. Ik heb het boek als tiener een paar keer in het Nederlands gelezen en inmiddels al vaker in het Engels. Zoals de titel verraadt: er komen drugs in het verhaal. Het is geen 'Het Onkruid en De Bloem'-achtig boek, echt niet (al hebben alle boeken waar heroïne in voorkomt natuurlijk wel iets met elkaar gemeen). Het is zoals de achterflap zegt

Junk = heroin = bliss = despair = a love affair you'll never forget

Ook aan bod komen anarchisme & kraken & Bristol in de jaren '80 & muziek die daarbij hoort. Gaaf, vind ik.

Het oneindige verhaal - Michael Ende

De heimelijke verlangens van de mens zijn raadselachtig. Degenen die ermee te maken krijgen, kunnen ze niet verklaren. En zij die nog nooit zoiets beleefd hebben, kunnen ze niet begrijpen. Er zijn mensen die hun leven wagen om een bergtop te bedwingen. Niemand, niet eens zijzelf, weten echt waarom. Anderen offeren alles op om het hart van een medemens te veroveren, die niets van hen weten wil. Weer anderen storten zich in het verderf omdat zij de genietingen van de tong niet kunnen weerstaan, of die van de fles. Sommigen geven al hun bezittingen weg om te winnen in het kansspel of hebben alles over voor een waanidee dat nooit werkelijkheid kan worden. Enkele mensen menen alleen gelukkig te kunnen worden als zij ergens anders waren en trekken hun hele leven de wereld door.
[...]

Bastiaan had de leeuw de inscriptie aan de achterzijde van het Kleinood laten zien. 'Wat zou dit betekenen?' vroeg hij 'Doe wat je wilt betekent toch dat ik alles doen mag waar ik zin in heb, denk je ook niet?'
Graógamán keek opeens verschrikkelijk ernstig en zijn ogen begonnen te gloeien. 'Nee,' zei hij met dat diepe brullende stemgeluid, 'het betekent dat u doen moet wat u wezenlijk wilt. En niets is moeilijker'
'Wat ik wezenlijk wil?' herhaalde Bastiaan onder de indruk 'Wat is dat dan?'
'Het is uw diepste geheim, dat u zelf niet kent.'
'Hoe kan ik daar dan achter komen?'
'Door de weg van de wensen te gaan, van de een naar de andere, tot aan de laatste. Die zal u brengen naar wat u wezenlijk wilt.'
'Dat lijkt me toch niet zo moeilijk,' meende Bastiaan. [...]
De leeuw sloeg met zijn staart tegen het zand waarin hij lag. Hij legde zijn oren plat tegen zijn kop en trok zijn neus op. Zijn ogen spuwden vuur. Bastiaan deinsde onwillekeurig terug toen Graógamán met een stem die de grond deed trillen zei: 'Wat weet u nu van wensen! Wat weet u nu van wat goed is?'

Voor wie een boek zoekt over wensen...en filosoferen... en het leven. Een 'jeugd'boek, dat eigenlijk ongeschikt is voor wie nog een klein kind is. Een lang boek, een dik boek, dat niet in één avond uitkomt. Een boek waar ik op één of andere manier vaak aan het herinnerd wordt. Een boek dat hier daarom bij moet staan - bijzonder, want eigenlijk houd ik niet eens van fantasy.

Hyperemesis

Maria

De huisarts woont maar drie straten bij me vandaan.

"Zo" zegt hij. "Maria, wat kan ik voor je doen?"
Hij heeft snel nog even gespiekt naar mijn voornaam, dat moet wel. Het kán gewoon niet dat je in zo'n grote stad onthoudt hoe elke patiënt heet. Tenzij... tja, tenzij je een bijzonder geval voor je hebt. Ik ga ongemakkelijk een beetje verzitten, maar de stoelleuning is hard en verandert niets aan mijn rugpijn.

"Bloedverlies? Heb je al een echo gemaakt, zoals we de vorige keer hadden afgesproken?" vraagt hij vriendelijk, tactvol, trefzeker. Raak.
"Nee" antwoord ik schor en zachtjes, precies zoals ik pas geleden nog met Micha praatte. Als een konijn in koplampen. Een jonkie als ik kan toch nooit moeder worden. De vraag blijft beschuldigend hangen in de spreekkamer.

"Dan ga ik dat nu laten doen" De dokter praat iets zachter nu. Legt me wat uit. Vraagt nog iets over hoe lang al en hoeveel zeer het doet. En hoeveel, is het veel? Ik weet het niet, wat is veel?

Het ziekenhuis is niet ver weg, een vrouw met kortgeknipt haar leidt me naar zo'n gynaecologische stoel.

Vannacht heb ik van Micha gedroomd, voor de derde nacht op een rij.

De gynaecologe staart naar het echoscherm en zegt heel lang niks. Ze klikt wat op spacy uitziende knopjes. Het scherm laat allerlei schakeringen grijs zien op een zwarte achtergrond. Ik hoor geen zoef-zoef-zoef, zoals in films altijd het hartje klinkt, maar misschien staat het geluid gewoon uit. Of is dat nu nog niet mogelijk. Ik verdiep me ook totaal niet in de baby, als ik eerlijk ben. Mijn eigen hoofd boven water houden is al lastig genoeg.

De gynaecologe zet het apparaat uit, "kom maar weer zitten hoor"
Achter het bureau legt ze haar hand plat op tafel, schuift die even heen en weer. Ze vraagt niets over de vader. "Ik heb slecht nieuws. Er groeit geen leven in je buik" zegt ze dan.
Ze legt meteen uit: "Je hebt wat we noemen een druiventroszwangerschap."

Zwanger van een mola, een druiventros, een vergissing van de natuur.
"En we gaan je nú curetteren" zegt ze.
"Wat?" zeg ik verbaasd.
Ze legt het uit. Met een zuigslangetje de druiventros verwijderen. Het bloeden stoppen.

Ik ben nog steeds niet van mijn stoel gevallen. Ze bouwt een passende rouwstilte in - maar ik voel helemaal niets. Ben ik ooit wél zwanger geweest?

"Wil je nog iemand bellen?"

Ik leun achterover en schud van nee.

N.B. Maria is fictief!

Fijn, mooi & interessant

* In mijn eentje 17 filles kijken op de bank.

* Mijn Italiaanse vriendinnetje, met wie ik afgelopen zomer 3 weken lang de leukste dingen deed, dat me mist en youtubefilmpjes stuurt waarbij de tranen van het lachen in mijn ogen springen.

* You're one workout away from a good mood

* Een heldere, met sterren bezaaide nachtelijke hemel. Een halfbewolkte nachtelijke hemel. De hemel in het algemeen.

* The Gospel according to Larry herlezen en allerlei nieuwe dingen in het boek zien. Zoals hoe het verhaal nauwelijks tijdgebonden is...

* Een warme douche als je die verdiend hebt (ook leuk: wedstrijdjes snel-douchen met jezelf, omdat er leukere dingen op je wachten)

* Feestjes plannen, voor als de 3 maanden onafgebroken werken voorbij zijn (en dat is al bijna!)

* Een nieuw doel: elke week mijn plastic afval wegbrengen. Dat niet halen, maar toch proberen. Me realiseren hoeveel van mijn afval gemaakt is van plastic.

* Eerst zelf wortelcake bakken. Een week later een veeeeeel betere wortelcake eten bij de Hema, in hun nieuwe restaurantje, dat heel fair trade ingesteld lijkt te zijn.

* Spierpijn van het schaatsen.

* Een diadeem met engeltjes passen bij Claire's. Passen, niet kopen, maar daarna wel met een beglitterd voorhoofd rondlopen. :)

Living like Larry - Fair verlanglijstje

Hierbij, als vervolg op het stuk over feestmaand december: een aantal leuke, duurzame cadeautjes!

1. Mooi alternatief voor dat plastic boterhamzakje: lunchskins! Er is een variant voor twee (met proppen drie) boterhammen en een variant voor vier.








2. Een G-star spijkerbroek van katoen en ... brandnetel?
Update: helaas, Netl is gestopt...
Bamboesokken, -kleding en ondergoed van Greendaddy bestaat nog wel!

3. Who made your pants? Dat vind ik een goede vraag... zie het toffe ondergoed van het gelijknamige merk!  Zoals ze zelf schrijven:

We think that it's not really on for anyone to be made to work in bad conditions just for a cheap pair of pants. Who could feel lovely in something made in a bad place? So we make our pants in a great place.

De setjes worden trouwens 'gewoon' in Engeland gemaakt!
Update: helaas is Who Made Your Pants in 2015 gestopt.


4. Take5-netjes, in plaats van plastic tasjes, om je groente en fruit in te vervoeren van de supermarkt naar je huis. Zie deze review en hier mijn eigen argumenten. Ik heb ze nu een half jaar en gebruik ze echt altijd. Er vanuitgaand dat ik ongeveer 4x per week groente/fruit koop die in een plastic zakje moet, heb ik daarmee (26x4) 104 tasjes bespaard. Behoorlijk veel he?
Waarom is dit een leuk cadeau: omdat ze relatief duur zijn om voor jezelf te kopen (en je dat dus niet zo snel doet) én omdat het een heel geschikt cadeau is voor duurzaam-minded-people :)
Je kunt ze onder meer kopen bij de Dit is Waar-winkels (vroegere wereldwinkels).


5. Heb je echt genoeg geld? Ga voor een grote tas van the Ecoist (ik droom al 3 jaar van deze!), gemaakt van oud verpakkingsmateriaal. Tip: als je je eerst even aanmeldt voor de nieuwsbrief... bijna elke week mailen ze een kortingscode!
Andere gerecyclede tassen (meer voor mannen): Freitag! Of ga voor een iets betaalbaardere variant, allebei gemaakt van vrachtwagenzeil.


6. Chocola! Jammer voor vriendinnetjes op dieet, maar de chocolade van Tony's Chocolonely is  echt onweerstaanbaar. Hoewel, met een beetje geluk doet een vriendinnetje op dieet aan regifting... ;-)

Bron

Trouwens, het foodaanbod van fair trade is enorm! Je kunt mensen ook verrassen met stroopwafels, honing-bastognekoekjes, brownie-bakmix, bijzondere thee, wijn of koffie(bonen).
Kookboeken kun je ook vinden bij de Dit is Waar- of wereldwinkels.





7. Op kraamvisite in december? Kijk eens bij Pure Starters of Green Jump!
Als er één ding veel te vinden is in de fair trade wereld, zijn het babyspulletjes... Wat zegt dat over ons?


8. Ohja, je kunt natuurlijk van alles en nog wat adopteren. Zelf ben ik adoptie-moeder van een zeeschildpad :) 'Gekocht', of beter gezegd mijn bijdrage betaald, terwijl ik op reis was in het regenwoud. Ik zou het best leuk vinden om er nog een aap bij te hebben!


9. Of kies iets uit in de mooie collectie van Unicef-sieraden...


10. Tot slot, voor wie liever zelf wil knutselen... de tutorial voor het maken van een portemonnee(-tje) uit een melkpak ;-)

Enne, denk na over ethische aspecten van cadeaus; bijvoorbeeld de omstandigheden waarin goud gewonnen wordt, voor die ketting die je vraagt....! Benieuwd waar het goud voor jouw sieraad gevonden werd? Kijk bloed, zweet, en luxeproblemen terug.


Nog meer cadeau-inspiratie nodig? Zie deze enorme lijst, ingedeeld op categorie! :) Als daar niets voor je bij zit...

Update: For the love of chocolate vind ik ook erg tof!