Boeken #4

Het Grote Misschien - John Green
Ik ben een megafan van John Green. Deze schrijver vind ik helemaal geweldig: hij kan spanning opbouwen en is echt ontzettend origineel. Sorry, genuanceerder kan ik het niet brengen. Het Grote Misschien (originele titel: Looking for Alaska) was het eerste boek dat ik van hem las, daarna heb ik 19 keer Katherine en Paper Towns ook verslonden. Ik bleef diep onder de indruk achter (ik was dan wel vijftien, maar ik gok dat het met herlezen weer zo zal zijn).

Miles Halter, een tiener op zoek naar 'het grote misschien', vertrekt naar een kostschool. Hij krijgt kamer- en ganggenootjes en zijn manier van leven verandert van de ene op de andere dag. Miles (sympathieke hoofdpersoon trouwens!) heeft een leuke eigenaardigheid: hij verzamelt laatste woorden van beroemdheden. En laat eigenaardigheden maar aan John Green over. Hij weet een verhaal perfect in elkaar te weven en jou als lezer om de tuin te leiden, zodat je dingen gelijktijdig met Miles pas ontdekt en begrijpt. Dit boek geeft je wijsheid mee, maar is ook spannend. Dat had je misschien al geraden aan de Engelse titel. Je gaat op zoek, al begrijp je zelf nog niet helemaal wat 'het grote misschien' inhoudt en weet je ook niet waarom dat zo belangrijk is. Net als in het leven: je gaat gewoon van start.

Op de website van John Green staan spoilers, dus je kunt beter maar meteen beginnen met lezen ;-) Zoek dit boek op in bibliotheek, echt, het is al je aandacht waard!

The carbon diaries 2015, of: Dagboek van een klotejaar - Saci Lloyd
2015. Als eerste ter wereld voert Engeland drastische maatregelen uit, om haar CO2-uitstoot te verminderen. CO2 gaat op de bon, iedereen krijgt zijn eigen kaart. Met chip. De regering weet dus precies wie wanneer zijn limieten overschrijdt, en zelfs met wat (te lang tv kijken, douchen, etc.).

Laura is vijftien en tussen haar ouders gaat het al langere tijd niet goed meer. Na het eten kijkt iedereen in een andere kamer tv. Met de komst van CO2punten is dat snel afgelopen. Laura's zus Kim verbruikt al gauw teveel doordat ze een retourtje naar Ibiza boekt. En blijkbaar doen meer mensen dat: er wordt een Kamp voor Energiemisbruikers opgericht. Zus Kim moet er heropgevoed worden (1984, anyone?).

"Er gebeurt zoveel om ons heen dat het gewoon niet goed voelt om  te zoenen en elkaars hand vast te houden en van die onzin. Het geeft toch geen zin... Ik bedoel, wat voor toekomst heeft onze generatie eigenlijk nog?" (blz. 284)

Dan is er nog Ravi, Laura's vriendje, die de CO2 crisis als (extra) excuus om het uit te maken. Naast de protesten, maatregelen van regeringen en wereldleiders die deden denken aan 1984 en bloedige gevechten bij rellen op straat, kan dit natuurlijk ook nog gebeuren.

Ik vond The Carbon Diaries geen bijzonder leuk boek. Het is vrij lang en uiteraard niet positief gestemd. Het is en blijft moeilijk om je het voor te stellen: een wereld waar CO2 en uiteindelijk ook water op de bon zijn. Zoals ik op internet las: depressing but has a strong message. Toch is het een gedurfd onderwerp voor een Young Adult boek, en ik zal niet verbaasd zijn als het verfilmd wordt. Om nog maar even te quoten: An Inconvenient Truth revisited. Perfect op jongerenmaat. En niks te vroeg. 

Dit laat je liggen

Snap je het al, het leven? Hoe mooi het is? Hoe simpel, als deze hagedis die opzij kijkt voor de foto. Hoe vol van geluk het zal zijn als je iets kleins op waarde kunt schatten - hoe groots als je belangen en plannen niet uit het oog verliest. Hoe warm het kan zijn, heet alsof je rennen moet - vóór je leven. En hoe korrelig soms en ja, je kunt je lelijk schaven aan die ondergrond. Maar zie je het niet? Het is klein, zo fragiel, en al wat zich kwetsbaar opstelt is zo ontzettend de moeite waard om te leren kennen.

Living like Larry XVIII - Plastic soep

Veel van onze verpakkingen zijn gemaakt van plastic. Plastic is één van de meest duurzame materialen die er bestaan. Duurzaam wil hier zeggen: het vergaat niet snel. Dat is gek, want veel van onze verpakkingen gooien we direct weg. Ze zijn bestemd om ons product van de supermarkt naar huis te vervoeren, of, soms zelfs daar niet voor.

Neem nu een doosje thee van Lipton: het kartonnen doosje is verpakt in plastic folie. Gek, want om de thee naar je huis te krijgen zou het doosje al voldoende zijn. Misschien heeft het iets met smaakbehoud te maken.
Overigens vroeg ik Lipton per mail waarom dit zo was, en of er misschien een beter alternatief te bedenken was. Ik kreeg geen antwoord.

Waarom maak ik me druk om plastic? Misschien heb je wel eens van de Plastic Soup of Garbage Patch gehoord. Dit is een gebied in Grote Oceaan waar een enorme hoeveelheid plastic afval drijft. Het gebied is bijna 35 keer zo groot als Nederland.
Op sommige plaatsen bestaat de oceaan meer uit plastic dan uit plankton, waar vissen zich normaalgesproken mee voeden.

De slachtoffers zijn voornamelijk dieren: zeeleeuwen, schildpadden, dolfijnen, haaien en vogels stikken in het plastic als ze het eten of rond hun nek krijgen. Het plastic vergaat niet, maar verandert in korrels. Aan die korrels gaat gif, dat ook in oceanen gedumpt wordt, kleven. DDT bijvoorbeeld, een insecticide. "In elk visje dat je eet, zit DDT" volgens Jacob de Boer, professor in de milieuchemie en toxicologie.

Er is een directe relatie tussen de consumptie van plastic(s) op het land en wat we in zee terugvinden. Oftewel: de drijvende vuilnisbelt is niet ontstaan omdat schippers hun afval overboord kieperden, maar omdat over de hele wereld mensen hun plastic flesjes en verpakkingen op stranden maar ook gewoon op straten in de stad laten liggen. De wind, vogels en water zorgen ervoor dat het in de oceaan terecht komt.

Lang heb ik gezocht naar een filmpje dat de plastic soup goed uitlegt. Het NOS Journaal bleek uiteindelijk de beste. Maar schokkender is dit. Kijk het op volledig scherm.

Deze trailer laat eigenlijk het beste zien wat het gevaar is voor vogels. Vogels, de prachtige gevleugelden, waarmee dichters, schrijvers, uiteindelijk alle mensen zich identificeren, lijden net zoveel als de dieren in zee. Je ziet hoe een albatros haar jong voert. Je ziet hoe een jong sterft, zijn maag vol bekende rode plastic dopjes. Fotograaf Chris Jordan werkt aan een documentaire, dit is de trailer ervan.

Wat kan ik doen?
1. Plastic tasjes mijden. Neem je eigen tas mee, neem desnoods oude plastic tassen mee die je nog hebt, probeer te voorkomen dat het kassameisje je spullen automatisch al in een nieuwe tas schuift. Moet het toch: bewaar de tas dan, hergebruik hem zo lang het kan en dump hem tenslotte bij het plastic afval, als jouw gemeente daaraan doet.
Per minuut worden er wereldwijd één miljoen nieuwe plastic tasjes gegeven, en er wordt maar één op de 200 tasjes gerecycled.

2. Plastic tasjes mijden in het buitenland. In Nederland hebben wij de afvalverwerking goed op orde. Dat kan niet van de rest van de wereld gezegd worden. Wees daarom nog strenger in het aannemen van plastic tasjes als je op reis bent!

3. Niet alleen geen plastic achterlaten op het strand... als het even kan, raap dan ook even dat flesje op dat iemand anders daar liet slingeren. Het is niet jouw schuld, maar een kleine moeite. Het plastic dat blijft liggen, vergaat tot kleine stukjes, komt terecht in vissen, die weer als basis dienen voor vissticks. Uiteindelijk kan het dus zomaar terugkeren, op jouw bord.

4. Geen plastic drinkflesjes gebruiken. In Nederland komt schoon drinkwater uit de kraan, dat je ook prima kunt vervoeren in flesjes die niet gemaakt zijn van plastic. Trouwens, heb jij een ooit plastic flesje gehad dat makkelijk schoon te maken was? Of lang meeging?

5. In veel verzorgingsproducten zit plastic! Ja, die shampoo en scrub dus, en zelfs in sommige tandpasta's. Nadat jij gedoucht hebt, komt dat plastic via de riolering in de Noordzee terecht. Hier vind je de lijst met te mijden producten en dit is de groene lijst. Al kan het milieu je niets schelen, misschien vind je het dan nog wel belangrijk om je gezicht schoon te maken met iets op water- in plaats van op plasticbasis.


Meer?
* Feiten
* Schattig stopmotionfilmpje
* Documentaire om te googlen: Sea the Truth
* Boek om te lezen: Plastic Soep - Jesse Goossens


Dit stukje is één in een reeks over tevreden zijn met minder, en vooral milieuvriendelijker zijn met minder. Klik op het labeltje hieronder om meer over Living like Larry te lezen.

Anderen en de waarheid

Zaterdag kom ik weer terug in mijn studentenhuis, iets tussen namiddag en avond in. Minder dan 24 uur ben ik weggeweest van mijn kamer, gedreven door zo'n dwingend gevoel om terug te gaan, alleen maar aangestuurd door een 26-jarige bankbestuurder. Ja, bij die ene bank waar ik ook zo'n mooi gouden pasje van heb.

Want wat wil ik graag dat je me opnieuw zou zien, dat je naar mij zou verlangen. Dat dacht jij, dan: "you want to be desired by everyone" - maar dat is allesbehalve waar. Grappig hoe ogen van anderen soms de werkelijkheid niet waarnemen.

Dus ik cross de straten door, op mijn fiets die daar niet voor gemaakt is, op zoek naar jou. Liever zou ik Keane voor je deur stoepkrijten, tot ik weet when you're gonna let me in, maar het is stoerder om dit van man tot man te doen. Een nieuwe ontmoeting dus toch, hoewel je me eerder negeerde.

En hey, daar ben je dan, op een onverwacht kruispunt, in volledig witte outfit. Sneakers tot sjaal. Plots voel ik een temperatuursverandering, zoals je de hitte op je oogleden voelt wanneer je je gezicht naar een vuurkorf toedraait. Open jij de deuren naar de balzaal of zal ik dat doen?

We brachten vrienden, vriendinnen mee, maar moet ik lachen of huilen om jullie geruzie? Zal ik de avond redden of kapotmaken? Zo gelukkig ben ik, om thuis, terug te zijn in mijn stad, maar tegelijkertijd ben ik ook zo vatbaar voor jouw stemming, die omslaat als de rode ochtendlucht in donkere stapelwolken. Gek, ik lees boeken over de wereld verbeteren en hier sta ik, naast iemand die zegt kinderen in sweatshops hebben tenminste werk, je kunt de wereld niet verbeteren.  Zijn idealen sexy of te overdreven hoopvol? Dat je hier geen antwoord op hebt, begrijp ik. Maar ik moet antwoorden vinden, op de vraag of ik met jou op wil trekken of niet. Niet eens voor de wereld, meer voor de persoon die wens te worden. Gaat zij met jou mee zonder denken? Of laat ze je staan?

Verlangen verstikt

Overal ingaan zonder verwachtingen, één van mijn voornemens voor 2012, betekent niet: overal op ingaan. Vanavond is zo'n avond. Ik schrijf tegen - contra - de verwachtingen, want dat zijn kleine nare boogschutters met een soort van gifpijlen. Jaloezie, arrogantie, verachting, onzekerheid - elke zonde hebben ze op hun boog. Dat is hun taak ook, maar de mijne is ze te weren.

Ik weer ze met gelijkgestemden, met chocolade in warme melk, met géén ontbijtje bij de Kiosk kopen en daar trots op zijn. Ik weer ze met herinneringen - jij op de fiets met een hoofd vol gedachten, zo onaantrekkelijk! - en dat zou voldoende moeten zijn.

Wat jij doet is stoer, gaaf en dapper. Is dapper en stoer hetzelfde?

Jij werkt omhoog, jezelf, met ellebogen in stadskantoren. Gebouwen met verdiepingen maar je neemt de lift en gaat dan 's avonds fitnessen. Je fietst, maar als het kon had je een auto en je woont ikea, maar als het kon richtte je het écht in. Waar laat je je tijd? Die kun je alleen maar verdelen. Niet aan mij besteden, dat zou zonde zijn als er iets beters voorbij kwam. Maandagochtend is het weer TL-lichten en koffie, kantine met broodjes plakkerige kaas en ideeën om je te bewijzen.

En tot slot: jij, die andere, jij werkt niet. Misschien nog wel beter. Of is loonslaaf een zeurderig woord van iemand die gewoon niet vrolijk in het leven staat? Is werken gewoon, en moeten wij volgen zonder na te denken? Ik weet dat ik zal volgen, maar voor altijd?

Hoe dan ook: wij, Zweedse en ik, wij studeren, en nu is het tijd voor salsa. Dansen, tegen de gespannen boog in.

Living like Larry XVII - No impact

Egoïsme versus altruïsme bakent de discussie over milieu op een gevaarlijke manier af. Het probleem is geen conflict tussen egoïsme en altruïsme. Het is een conflict tussen oude gewoonten en methodes die niet langer werken, en nieuwe gewoonten en methodes die wel zullen werken.

No Impact Man - Colin Beavan
Om iets echt te veranderen, moet het wel in je leven passen. Colin heeft genoeg van zichzelf, van het schuldgevoel dat hij krijgt als hij leest over ijsberen die verdrinken tussen gesmolten ijsschotsen en van het gevoel dat hij er niets aan kan doen. Hij wil No Impact leven. Hij wil No Impact Man zijn.
Dus Colin begint. Stap voor stap. De eerste stap: zijn eigen afval analyseren. Waarbij hij tot toch wel indrukwekkende conclusies komt.

"Je gaat tussen je vuilnis zitten en je ziet je leven voor je op de vloer liggen. Als mijn leven verspilling voorbrengt, wat zegt dat dan over mijn leven? Is verspilling van middelen een teken van verspilling van leven?"

Zijn zoektocht is aanstekelijk, soms zo overdreven dat het bijna grappig wordt ('ik was nog maar één dag bezig en had net al mijn neus gesnoten in een dode boom'). Het boek sleept je mee van grote gedachten naar kleine feitjes en weer terug. Colin krijgt de woede van zijn zus over zich heen, als hij haar meldt dat hij echt niet 200 kilometer met de auto kan gaan rijden voor haar babyshower ('ik noem mezelf toch niet 'klein beetje minder impact man'). Maar gaandeweg leert hij wie zijn echte vrienden zijn, valt hij bovendien 9 kilo af zonder ook maar één keer naar de sportschool te gaan (omdat hij alles per fiets is gaan doen en overal de trap neemt - in de hoge wolkenkrabbers van New York) en ontdekt hij hoe rustgevend het kan zijn van je werk naar huis te wandelen.

Colin met dochter Isabella.
















Stap voor stap ga je met Colin mee. De tv gaat het huis uit, voedsel moet lokaal zijn, dochter Isabella gaat katoenen luiers dragen, en alles wat verpakt is mijdt hij.
En het lijkt zo moeilijk: geen voedsel in plastic bakjes, kartonnen schaaltjes, geen drinken uit bekers met rietje dat ook nog eens in plastic verpakt is. Colin en zijn vrouw behoren tot de yuppen van New York en aten, zo schrijft hij tenminste, hiervoor elke dag afhaalmaaltijden.

Maar langzaamaan wordt het ook leuker: Colin leert koken met wat er te koop is, niet op recept. In plaats van snel voor de tv te eten, wordt het koken een moment dat zijn dochter Isabella speelt dat ze meekookt, terwijl Colin en zijn vrouw bijpraten. En natuurlijk, dit klinkt romantisch. Maar dat is het dus óók, naast 'moeilijk'.

Vaak schrijf ik over boeken die ik iedereen gun om zelf te beleven. Als je nog niet zo bekend bent met milieudingen en milieubewust zijn, is dit zeker een boek voor jou. Ook voor filosofische uitstapjes en positieve psychologie is het de moeite waard. Maar ik zeg niet dat je dit móét lezen, zoals ik over Eating Animals en Gomorra, de twee boeken uit dit genre (nonfictie) die veel indruk op me maakten in 2011, wel zeg. Het boek heeft helaas, door zijn eerlijkheid, de neiging je ook wat te ontmoedigen.

Het fijne vond ik vooral, dat het niet alleen over milieu ging. Dit boek gaat over leven, op welk ritme wil je dat doen? Veel geld verdienen om producten te kopen die het kort volhouden? Bovendien is Colin ontzettend inspirerend: na dit boek en bijbehorende documentaire is hij doorgegaan met No Impact Project en over de hele wereld (ook in Nederland en België, ontdekte ik laatst) worden 'No Impact Weken' gehouden, waarin mensen proberen kortdurend zoals hij te leven.
En dat verdient dan, in mijn ogen, aandacht.

een pak

Vervolg op Lakens,

Ik kan je gewoonweg niet loslaten. Duizend keer kijk ik, of je al facebook aangemaakt hebt. Dat gezichtje - strak, ingevallen, donker en mysterieus. Al moest ik alle jongens van de wereld met jouw naam ervoor langs klikken om het terug te vinden, ik zou het doen. Als er ook maar énige kans bestaat dat jij je mij zou herinneren... dan ben ik bereid die kans te grijpen. Welke idioot laat liefde nu zomaar op straat liggen? Nou, ik niet.*

Ik neem afscheid van Carmen, die me trouw ophaalde en wegbracht met haar kleine autootje. Maar plannen dringen zich op in mijn dromen, ontwrichten de dag en lezen me de les. Je laat iets achter, fluistert Geweten in mijn oor. Je hebt nog twee dagen, zucht Overmoed in mijn hals. Pak die kans, gek! dansen mijn gedachten voor me uit.
Dus, goed, ik bel je op. Hemelsbreed ben je vijf kilometer van me vandaan, maar ik mis je niet met minder kracht dan wanneer je in ander universum zou zijn... Je lacht. Oh, mijn liefde lacht door de telefoon naar me! Mijn mondhoeken doen bijna pijn, zo hard glimlach ik terug.

Maar in bed keren deze signalen zich tegen me. Sinistere gedachten overheersen gemakkelijker als het ook daadwerkelijk donker is. Die lach, dat was toen ik zei 'ik mis je'. Dat was geen antwoord - zeker niet het juiste antwoord. Dat was ontwijken. Of toegeven dát je niets voelt, dat dat bij jou ontbreekt. In de lakens woel ik tot  slaap eindelijk grip op me krijgt, als mijn wekker me in rode cijfers 02:19 toont. Jij werkt dan nog steeds, mojito's serverend.
De ochtend lijkt dan ook elke dag vroeger te komen. Ik borstel mijn haar totdat het statisch wordt, loop met blote voeten over de koele tegels en staar in de warme verte: daar ligt jouw stadje. 5.000 inwoners, in de zomer loopt dat op tot minstens het driedubbele. Vergeleken met de wereld zo klein en onbelangrijk, nu ineens mijn wereld geworden.

Weet je wat ik alleen maar wil? Dat ik, perfect als in een film, met jou door de hoge nauwe straatjes loop, hand in hand. Die smalle steegjes, waar een straatkat wegschiet en de keien scheef liggen en waar het tegen de middag te heet wordt om ook maar te ademen. Dat ik mijn prachtig magere arm om je schouder kan slingeren, terwijl mijn haar ondanks zoveel zon nog glanzend, diep donkerbruin is. Dat jij mij optilt, rondzwiert tot je zelf duizelig wordt. Dat we naar het uitzichtpunt rennen, als een wedstrijdje, waarbij de stof van witte jurkje achter me aan wappert. Ik mezelf dan tegen de railing aan laat botsen, omdat ik eerder ben en jij me genadeloos in de houdgreep neemt. Dat ik misschien even bang ben dat je me het hekje over zult gooien - maar me snel genoeg besef dat je dat nooit zult doen. We zullen zo gelukkig zijn dat wij foto's maken van andere stellen. Alleen dát is onze taak, ons geluk hoeft niet eens meer afgebeeld te worden. Dat ik, ondanks al deze perfectie, sigaretten voor je zal halen - want dáárom ben je dus zo dun. Dat ik daar nog wel iets op zal vinden, en je verder liefheb.
Dat droom ik, soms.

* Dat schreef ik al eerder, maar sommige gedachten heb je nu eenmaal vaker.

Living like Larry XVI - Mini: in praktijk

Nieuwjaarsdag... tijd voor mijn hardlooprondje! Als ik nog maar anderhalve kilometer hoef, krijg ik het koud en stroop al joggend mijn mouwen naar beneden. Beetje onvoorzichtig en snel - BAM! Had ik niet moeten doen. Ik raakte de clip van mijn iPod mini. Mijn muziekdoosje valt te pletter op het asfalt. Ha, ja, iPod mini. Zo'n ding. Ik kocht hem in 2006 tweedehands. Misschien kwam ie wel uit 2003. Hij heeft me altijd van muziek voorzien. En hoewel ik probeer stoïcijns naar spullen te kijken, gaat dat me nu niet makkelijk af.

Daar ligt een stukje van mijn leven. Het is niet erg dat hij kapot is, bedenk ik me als ik hem opraap. Het is erger dat ik nu weer een nieuwe moet gaan kopen.

Nouja, nieuw, waarom niet tweedehands? Het internet staat vol met mooie spulletjes die mensen te vroeg weg doen. Met gemak staan er 500 iPods op marktplaats.

Maar al snel besef ik me wat een hel marktplaats is voor merkproducten. Zelf reageer ik vriendelijk en snel op mails en vraag voor de boeken/dvd's/cd's die ik weg wil hebben geen exorbitant hoge prijzen. Maar het lijkt wel alsof mensen voor hun iPod nog de nieuwprijs willen krijgen.

Na vier dagen bieden, overboden worden, onvriendelijke emails en meer gezeur kap ik ermee. Ik fiets naar de winkel en koop een nieuwe iPod nano. Stiekem wel heel fijn: hoef ik hem eindelijk niet meer twee keer per week op te laden. En hij is zo mooi klein! En hij stoort niet. En hij heeft zelf al een clipje, dus ik kan hem niet (snel) kapotmaken.

Blij als een kind maakte ik vandaag weer mijn hardlooprondje. Soms is er ruimte voor meer (maar dat neemt niet weg dat nadenken wel prettig is). Dus, mijn ideeën niet te strak opvatten he? Dit is ook Living like Larry.

Maria 2012

Grappig, waar je zoal van kunt dromen, waar je zoal op kunt hopen. De afgelopen weken heb ik hier van gedroomd: Micha's bank.

"Ga maar zitten hoor!" Micha kijkt achterom terwijl hij de borden van het kleine aanrechtblokje ruimt. Ik blijf toch op de stoelleuning hangen. De bedbank heeft iets geheimzinnigs, als een terrein waar ik niet mag komen. Iets verbodens. Misschien ís het ook niet meer mijn terrein.
Stil staar ik naar de tv. Eerst waren Micha en ik gewoon vrienden. Heerlijk, wat een peace of mind: ik luisterde naar zijn grapjes en hoefde me niet druk te maken om wat die voor mij zouden kunnen betekenen. Ik was brutaal en uitgelaten als ik met hem was, het was écht heerlijk. Ging hij te ver, dan dreef ik hem genadeloos de hoek in. Ik vocht terug als dat moest, en het kon me niet schelen wat hij daarvan dacht.

Blijkbaar vond hij het aantrekkelijk.

Dat was een vergissing.

"Wil je wat drinken? Je bent zo stil"
"Ik zou wel een glaasje water willen" zeg ik, niet per ongeluk in het Nederlands.
"Wat?" Uiteraard heeft Micha het niet verstaan en antwoordt me in het Engels. "Je weet dat ik Nederlands wil leren! Ik wil me geen toerist meer voelen."
"En ik help je toch!" Ik wijs naar mezelf, naar een glas en naar de kraan.
"Ah" Zwijgend vult hij het glas.

In kleermakerszit manoevreer ik mezelf op het wollige vloerkleed.
Micha komt languit naast me liggen. "Het is net een wei, vind je niet?"
"Ik zou hier altijd wel kunnen blijven, zo"
Ik ook, als het kon.
Zijn vingers aaien mijn sjaal. Alweer de sjaal. "So, does this mean you're up for it?"

Huh? Oh, hij heeft het nog steeds over scharrelen. Overtuigd als hij is dat ik verliefd op hem ben, wil hij garantie hebben dat ik er niet meer van ga denken. Telkens vraagt hij me of ik zeker weet wat ik doe. Pff, wat een arrogantie - maar hij heeft het wel bij het rechte eind. Ik bén verliefd op hem.
Misschien gelooft hij me niet eens als ik het vertel. Misschien moet ik er eerst zelf nog even over denken. Of hey, misschien moet ik gaan biechten. Wees gegroet Maria. Misschien valt het wel mee. Misschien is Micha vol van genade.

Antwoord van H&M

Het zou niet eerlijk zijn H&M niet aan het woord te laten. Binnen een dag had ik antwoord, zeer zorgvuldig en snel, waarvoor hulde.

Geachte mevrouw,
Wij vinden het prettig om brieven te krijgen zoals die van u. En zeker wanneer we lezen dat onze klanten de moeite hebben genomen om ons duurzaamheidsrapport te lezen. We geven grif toe dat het een behoorlijk omvangrijk rapport is dat je niet in 5 minuten hebt gelezen. Er valt inderdaad veel over dit onderwerp te vertellen, en dat doen wij jaarlijks in ons duurzaamheidsrapport. Daarnaast wordt de website regelmatig ververst met nieuwe informatie. Desalniettemin heb ik onderaan deze mail ook een compacte versie toegevoegd met onze basisprincipes op het gebied van onze MVO-inspanningen.

U geeft aan in uw brief dat ons duurzaamheidproces volgens u te langzaam gaat. En wij geven ook toe dat we er nog niet zijn, er valt nog veel werk te verzetten. H&M streeft naar voortdurende verbetering op alle niveaus, en het is onze doelstelling om ons bedrijf op een manier te leiden die op lange termijn duurzaam is. Het is een uitdaging om verbeteringen op lange termijn te bereiken en we realiseren ons dat dit een hele kluif is. Zoals u bijvoorbeeld zelf aangeeft is de biologische katoenteelt nog niet toereikend is om 100% over te gaan op biologisch katoen, maar we werken wel actief samen met de organisatie ‘Better Cotton Initiative’ om dit zo snel mogelijk te verbeteren. Dat geldt ook voor een aantal andere zaken die u aangeeft, zoals renewable sources. Wij zijn er in Nederland echter trots op dat we sinds vorig jaar volledig zijn overgegaan op groene stroom – in zowel alle H&M-winkels als op de kantoren in heel Nederland.

Onlangs deed de onafhankelijke Nederlandse organisatie Goede Waar een uitgebreid onderzoek onder een groot aantal modemerken en hun inspanningen op het gebied van milieu en arbeidsomstandigheden. H&M kwam zeer goed uit de test: zie mobiele kledingchecker www.goedewaar.nl. Deze test ging over meerdere bedrijfsonderdelen, en dus ook over de reguliere collecties van H&M (de kleding waar geen conscious label aanhangt).

We hopen dat u onze conscious acties in de toekomst blijft volgen!
Vriendelijke groet,



Eerlijk is eerlijk, de reacties op de vorige brief hebben me meer gedaan dan ik zou willen (toegeven), in positieve en negatieve zin. Het cynische jekuntdewereldnietveranderendatiseendommeillusie-gevoel laat me niet meer los en ik kan me om die reden even niet toe zetten nog iets extra's te schrijven. Komt vast wel weer terug, don't worry.