Boeken #10 - Uit de tijd vallen

Even prees ik geen boeken meer aan. Het leek namelijk alsof zich daarvoor offline meer mensen interesseerden dan online. Maar eigenlijk kan ik er niet mee stoppen. Vooral niet nu ik dit boek gelezen heb.

David Grossman is een wereldberoemd Israëlisch (Hebreeuws) schrijver. Zijn mooiste boek vind ik de stem van Tamar. Dit boek wordt terecht een meesterwerk genoemd.
Nu las ik Uit de tijd vallen.

David Grossman - Uit de tijd vallen

'Met wat is het vergelijkbaar?'
wordt me soms gevraagd
en ook mijzelf stel ik vaak de vraag:
Is het als een blok beton? Een ijzerstaaf?
Een dichte dam? Een rotsblok van basalt?
Of anders als een ui in schil na schil?
Nee, nee, pardon, dat is het evenmin,
en denkt u niet, meneer,
dat ik een antwoord mijd:
ik weet het werkelijk niet.
Alleen dat het er is. Een feit.
Dat met heel zijn gewicht
op mijn dagen ligt
en mijn leven zuigt.
Genoeg, meneer, vergeeft u me,
meer weet ik werkelijk niet.

Een man en vrouw, ze worden niet bij naam genoemd, verloren hun zoon. Na vijf jaar besluit de man hem te gaan zoeken. Waar? In het rijk tussen leven en dood, opdat hij nog maar eenmaal zijn stem zal kunnen horen... Ga niet! smeekt zijn vrouw - maar rouw wordt verschillend beleefd, anders aangepakt - en de man gaat.

Toneel is het, hoe hij gaat, hoe zij achterblijft en wie hij tegenkomt. Het doet denken aan grootse werken als Orpheus en Eurydice en zelfs een beetje aan het lijden van Odysseus. Maar dan met minder personages, gelukkig, dus minder ingewikkeld.

Dit boek 'een verhaal over verlies' noemen zou volkomen misplaatst zijn. Het is theatraal, groots en meeslepend - zoals ik zei: eerder een toneelstuk dan verhaal. En louter over verlies gaat het ook al niet: het gaat over leven, hoe mensen verschillen, over rouwen, wandelen, geboorte, dood...
Het is een relatief dun boek, maar uitlezen in één avond kan absoluut niet.

Grossman weet, pijnlijk genoeg, waar hij over schrijft. In 2007 verloor hij zijn zoon Uri aan de oorlog tussen Israël en Libanon. Na 7 dagen rouw pakte hij zijn schrijfwerk weer op. Een roman over oorlog, daar was hij mee bezig en die maakt hij af ook (Een vrouw op de vlucht voor een bericht; dit boek ben ik nu aan het lezen). Waanzinnig knap, vind ik, als je zoiets kan. Grossman zegt hierover:
"Wat gebeurde, gebeurde. Na de zeven dagen lamenti ben ik weer gaan schrijven. Ik weet geen andere manier van omgaan met de wereld. Ik begrijp de wereld dóór mijn schrijven."

Behalve schrijver is Grossman ook vredesactivist, zoals dat zo mooi heet. Al lang voordat zijn zoon stierf was hij dat. Een persoonlijke held is het voor mij. De boeken van zo iemand móét je toch wel lezen.

David Grossman - Uit de tijd vallen

Voor even

Op de stoep ligt een Bonuskaart, tussen een eerste kastanje en opgekrulde herfstbladeren in.

Ik wil hem oprapen, maar het is een losse. Dat maakt me bijna verdrietig: alsof iemand dat zo besloten heeft. "Ik haal hem van mijn sleutelbos en laat hem ergens achter. Alleen, zodat terugsturen geen zin meer heeft." Er is niets wat ik kan doen. Alles aan het stukje plastic schreeuwt namens de vorige eigenaar. Ik wil je niet, IK WIL JE NIET.

Misschien maakt de Bonuskaart me alleen verdrietig omdat ik dat wil.
Ik zoek je afwijzing, want dat maakt het makkelijker je te verlaten.

'Ik ga jou geen reden geven,' zeg jij. 'Ik ga hier niet over liegen'

Je schuift je arm onder mij. Eerlijker kan niet. Kijk, hoeveel lijken we wel niet op elkaar. Ik vind je zo verschrikkelijk lief - en ik jou ook.
Maar je doet me pijn, ik stomp je zachtjes uit machteloosheid, het is als een film - maar voor één keer wil ik niet dat mijn leven een film is.

Dit was de mooiste en fijnste manier om je uit mijn leven te zetten.

Maar zo verdrietig.

Living like Larry - How to stay focused

Or better yet: how to maintain your happy, ecofriendly spirit, even when other things in life don't go well.

Je kent het wel. Je verslaapt je. Je stoot je been. Je wil ontbijten, maar de muesli is op. Je lievelingsshirt zit in de was. Als je de deur uit wil gaan, regent het keihard en ontvang ook nog eens een niet-zo-tof sms'je. Je dag is eigenlijk al verpest voordat ze is begonnen. Je wilde eigenlijk gezonder gaan eten, maar nu haal je bij de Kiosk toch maar een croissant en een koffie met heel veel suiker. Oftewel: je laat je goede voornemens vandaag maar even voor wat ze zijn.

Het gebeurt heel vaak (bijvoorbeeld bij het voornemen 'ik wil gezonder gaan eten!') dat je een keer de 'fout' in gaat. Vaak op zo'n dag als deze. Het is dan heel verleidelijk om maar meteen weer helemaal terug te vallen in je oude patroon. Dit is mij heus niet onbekend ;-)
Terugvallen gebeurt ook vaak bij goede voornemens die met milieu te maken hebben. Eén foutje, en ach, laat ook maar zitten... Maar dat hoeft niet zo te gaan! Hierbij een paar tips om het te voorkomen.

Psst, waarom zou je ook alweer iets goeds voor het milieu willen doen? Hierom.

1. Maak het routine
Alles wat routine is, gaat je makkelijker af. Routine betekent niet dat je alle spontaniteit in je leven opgeeft. Het maakt daar juist ruimte voor! Alles wat je als gewoonte hebt, doe je zonder er over na te denken. Dat betekent: veel sneller! Als jij standaard een Take5-netje (onder)in je tas hebt zitten om je groente en fruit in te doen bij het boodschappen doen, dan gebruik je dat uiteindelijk automatisch. Simpel. Logisch. Doe je altijd, dus ook op een mindere dag.

Waar kun je routine van maken?
- Je plastic afval verzamelen en 1x per week of per 2 weken wegbrengen.
- Geen plastic tasjes gebruiken voor groente en fruit (vervang ze door herbruikbare netjes)
- Je afval scheiden (glas, papier, GFT & plastic). Dit kan óók in een studentenhuis.

En waarom? Omdat deze prachtige vissen onze plastic soup niet overleven. Daarom.
(Foto: mijn eigendom)



2. Kies één ding tegelijk
Je kunt niet ineens alles veranderen (wereldberoemde artiesten met drie personal coaches niet meegerekend). Wil niet teveel. Kies één verandering per keer. Volg de veranderingen die al in je routine zitten en voeg af en toe iets toe.
Denk niet dat het niets is dat je doet, omdat je bijvoorbeeld 'maar' vegetarisch eet en nog niet veganistisch. Zoals Vera Dalma (directrice van Milieu Centraal) zegt in een interview: liever inconsequent goed, dan consequent fout.

Geen idee wat je zou kunnen veranderen?
- Plak een Nee/Nee-sticker op je brievenbus
- Neem je voor dat de volgende (spijker)broek die je koopt, eerlijk & duurzaam is
- Open een spaarrekening bij een eerlijke bank (die niet investeert in kernwapens)


3. Laat je inspireren
Je wordt als wie je bewondert, maar dan moet je wel blijven lezen. Zoek groene blogs en volg diegene die je leuk vindt. Alleen lezen is soms al voldoende om gefocust te blijven. Volg OneWorld, één van mijn favoriete platforms dat bericht over hoe de wereld te verbeteren.
Lees eens de Ideaal, het ontzettend inspirerende (en positieve) blad van de ASN bank. Tip: als je een rekening opent, valt ie vanzelf op je deurmat ;-)

Verdiep je in beroemdheden tegen wie je opkijkt. Denk aan bijvoorbeeld aan moeder Theresa, of aan minder bekende mensen, die hard werk(t)en om de wereld een mooiere plaats te maken. De krant Trouw maakt elk jaar een Duurzame 100-lijst, met waanzinnig inspirerende mensen.

Be faithful in small things because it is in them that your strength lies - Mother Theresa

4. Wanhoop niet! ;-)
Net als bij een dieet: laat je niet verleiden om bij één 'foutje' meteen alles op te geven! Ik weet het, soms is het zo makkelijk om liever maar meteen jezelf de grond in te praten, dan je best te doen (en misschien wel te falen). Trust me, I know.  Maar het is niet nodig! Ik vind het geweldig dat je dit stukje tot hier hebt gelezen. Je bent al fantastisch alleen omdat je het probeert! Now try to stay devoted - you'll get there :)



Kaart: PostSecret
Foto's: mijn eigendom.

Living like Larry - En daarom werk ik

Verwacht geen hartverscheurende, tranentrekkende documentaire over de duistere arbeidsomstandigheden in landen ver weg. Dat is te makkelijk gedacht. Kijk naar een eerlijk beeld van Bangladesh, een land dat me zo fascineert. Zie hoe belangrijk het is om te leren lezen en schrijven leren. Dat dit je overal helpt. Zie kinderen opgroeien.


Bron

In 1999 maakten Maarten Schmidt en Thomas Doebele een documentaire over kinderen in Dhaka, hoofdstad van Bangladesh. Ze filmen de kinderen in hun sloppenwijk, waar ook een schooltje is: Ebrahimpur. Alle kinderen werken, maar daarnaast kunnen ze gratis naar dit schooltje om te leren lezen en schrijven. De school wordt betaald door BRAC (Bangladesh Rural Advancement Committee).

Veertien jaar later vragen Maarten en Thomas zich af, hoe het zou gaan met de inmiddels jongvolwassenen die ze toen filmden. Ze zoeken ze opnieuw op. De kinderen van toen, nu begin twintig, krijgen de beelden terug te zien. Ontroerend, mooi. Ze vertellen wat ze bezighoudt nu, wat ze hebben gehad aan hun scholing, hoe hun toekomst er uit zal zien...

Deze documentaire laat eerlijk zien hoe het er aan toegaat, zonder hard te worden. Zonder armoede als wapen in je gezicht te gooien. Hier geen vliegen die over het gezicht van een magere straatjongen lopen, maar een trotse kledingverkoper die een monkey cap laat zien. Het laat inwoners van een sloppenwijk en adolescenten uit golfplatenhuisjes openlijk praten. Zonder te schreeuwen hoe verschrikkelijk het is.

Kinderen die jarenlang al hard gewerkt hebben krijgen een stem. Jarenlang gewerkt al: op een leeftijd waarop wij soms nog besluiten te beginnen met studeren. Ze komen voor de camera. Zoals ik zei: zonder hartverscheurend te worden.
Het gaat ook over relaties, daten en trouwen in Bangladesh. Eigenlijk toont de film ook 'gewoon' een kijkje in een andere cultuur. Het gaat niet alleen over armoede - en daardoor valt ze juist wel op, maar elegant. Dat waardeer ik. Het hoeft niet altijd pijnlijk rauw te zijn. Dit maakt deze documentaire des te eerlijker. Een aanrader!

Kijk de documentaire hier. Het is niet nodig om het eerste deel ook te kijken. Misschien leuk, maar de makers laten je de stukjes uit de oude documentaire meekijken, dus je mist niets.

Enjoy!

Dan gaat het liefde lijken

Dat lijkt me beter van niet, zei ik.  Dan gaat het liefde lijken.
Ik zwichtte, uiteindelijk. En liefde leek het - zo volwassen.

Bezwering, aandacht, meeleven, warm eten. Uit een goed hart kwam het / heerlijk was het.
Maar vooral onvoldoende. Thuis knaagden de vragen. Loerde de afleiding.

Stortte als een kaartenhuis in. Ik, ondanks alles. Krabbelde weer op.
Juist genoeg om mijn hoofd boven water te houden.
En wachtte.
 
Ik werd volwassen, ondertussen.